- FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi
- Issue: 21
- Ni’metullâhiyye Tarîkatına Yönelik Farsça Bir Tarîkatnâme: Tarîka Fî Âdâbi’s-Sülûk
Ni’metullâhiyye Tarîkatına Yönelik Farsça Bir Tarîkatnâme: Tarîka Fî Âdâbi’s-Sülûk
Authors : Aslı Sürgit
Pages : 129-143
Doi:10.16947/fsmia.1318920
View : 12 | Download : 18
Publication Date : 2023-06-23
Article Type : Research Article
Abstract :Tarîkatnâme, seyr u sülûk sırasında uyulması gereken kurallar silsilesini açıklayan bir türdür. Tekke ve tarîkatlerin ortaya çıkmasından sonra tarîkatnâmelerin sayısı hızla artmıştır. Ni’metullâhiyye tarîkatına mensup bir mürşit olan Fakîrullah el-Hüseynî’nin telif ettiği Tarîka Fî Âdâbi’s-Sülûk adlı risale, tarîkatnâme türüne örnek teşkil etmektedir. Söz konusu eserin tespit edebilen tek nüshası, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nde kayıtlıdır. Bu nüsha, kırk dokuz varaktan müteşekkildir. Fakîrullah el-Hüseynî, beş babdan oluşan bu mensur eserinde, Ni’metullâhiyye tarîkatının tekke âdâbını ayrıntılı bir şekilde açıklamaktadır. Ni’metullâhiyye tarîkatına kabul edilen kişinin mürşitle ve ihvanla iletişim kurarken dikkat etmesi gereken hususları ele almaktadır. Ayrıca müridin gerek tekke içinde gerekse tekke dışında yerine getirmesi gereken hizmetleri başlıklar hâlinde açıklamaktadır. Buna göre mürit sırasıyla tuvalet, ayakkabılık, mutfak, süpürgecilik, sakalık, çerağcılık, hâdimlik ve serhalka hizmetlerine getirilmektedir. Bunların her birinin insanın sabrını sınayan zorlu görevler olduğunu kaydeden müellif, müridin kendisine verilen her işi aşkla yerine getirmesinin önemine vurgu yapmaktadır. Bu görevlerin onun hamlıktan kurtulmasına ve müfretlik makamına erişmesine vesile olacağını ifade etmektedir. Bu çalışmada, önce tarîkatnâmeler ve Ni’metullâhiyye tarîkatı hakkında bilgi verilmiş, daha sonra bahsi geçen eserin muhtevası üzerinde durulmuştur.Keywords : Âdâb, tarîkatnâme, tekke, Ni’metullâhiyye