- Folklor Akademi Dergisi
- Vol: 2 Issue: 3
- KÜLTÜREL BELLEĞİN AKTARIMINDA VAAZLARIN ROLÜ: VAAZ-FOLKLOR İLİŞKİSİ
KÜLTÜREL BELLEĞİN AKTARIMINDA VAAZLARIN ROLÜ: VAAZ-FOLKLOR İLİŞKİSİ
Authors : Serhat Sabri Yilmaz
Pages : 387-421
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2019-12-16
Article Type : Research
Abstract :Türkiye folklor çalışmaları literatüründe "dinî” bağlamda birtakım çalışmalar yapılsa da bu çalışmaların hangi folklor çalışma kadrosu içinde değerlendirilmesi gerektiği üzerine herhangi bir tartışma görülmemektedir. Bunun başlıca sebeplerinden biri şüphesiz semavî din-folklor ilişkisi bağlamında yapılan çalışmaların az olmasıdır. Bu açıdan bakıldığında semavî din-folklor ilişkisinin ve bir çalışma kadrosunun belirlenmesinin zaruri olduğuna dikkat çekilmelidir. Folklorun çalışma kadrosu olarak dinî folklorun inceleme alanlarından biri de vaazlardır. Vaazların toplumlar üzerindeki dinî ve siyasî etkisi üzerine herhangi bir yorum yapmamakla birlikte halkbilimsel açıdan pek çok işlevi yerine getirdiği söylenebilir. Vaazların birleştirici, ekonomik, tanıtıcı, milli değerlere, toplumsal kurallara ve törelere destek verme, psikolojik rahatlatma ve siyasî işlevlerinin yanı sıra kültürel belleği aktarma ve halkı kültürlendirme (eğitme-öğretme) işlevleri de bulunmaktadır. Vaizler, nesilden nesle aktarılarak gelen ve kültürel bellekte yer alan pek çok folklorik unsuru vaazlarında kullanmaktadırlar. Bu bağlamda, vaizler vaaz metinleri içinde fikirlerini güçlendirmek adına sözlü kültür ürünlerine yer vererek gizli bir işlevi de yerine getirmiş olmaktadırlar. Bu çalışmada, "dinî folklor” çalışma kadrosu ve "vaaz” merkezli çalışmalar üzerinde kısaca durulacak ve kültürel bellek aktarımı bağlamında Türkiye’de icra edilen vaazlarda hangi sözlü kültür unsurlarının kullanıldığına dikkat çekilecektir.Keywords : dinî folklor, kültürel bellek, sözlü kültür, vaaz, vaizlik