- Folklor Akademi Dergisi
- Vol: 2 Issue: 2
- Özbek Şairi Mevlâna Habibiy’nin "Divan" Adlı Eserinde Bulunan Gazeller Üzerine Tematik Bir...
Özbek Şairi Mevlâna Habibiy’nin "Divan" Adlı Eserinde Bulunan Gazeller Üzerine Tematik Bir Değerlendirme
Authors : Zehra Işik
Pages : 238-271
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2019-08-24
Article Type : Research
Abstract :Yüzyıllar boyunca, kuşaktan kuşağa aktarılan kalıplaşmış ifadeler, atasözleri, deyimler, kültürel unsurlar vb. kullanım alanlarına göre sözcükler iletişim kurulurken yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Bu bakımdan tematik çalışmalar kültürel unsurları ve söz varlıklarını koruma ve sonraki dönemlere aktarma açısından önemli bir yere sahiptir. Günlük hayatta kullanılan sözcükler şiir diline girdiğinde bağlama göre değerlendirilir ve böylece daha derin anlamlar kazanır. Burada şairin dili kullanma becerisi ve sahip olduğu sözcük dağarcığı önemli bir husustur. Nitel bir özelliğe sahip olan bu çalışmada, Mevlâna Habibiy’nin kaleme aldığı 291 gazelde işlediği temalarla ilgili birtakım bilgiler verilmesi amaçlanmıştır. Şiirlerde tarihi olaylardan tarıma, tanınmış kişilerden beslenmeye, toplumsal kavramlardan tabiatla ilgili hemen her konuda tespitte bulunmak mümkündür. Gerek söz varlığı gerek tematik zenginliği açısından eser oldukça eser dönemin belirleyici eserlerinden biri olmuştur. 19. yüzyıl sonunda kaleme alınmış olan bu eser, özelde Özbeklerin sosyal hayatlarıyla ilgili bilgiler verirken genelde Türkî milletlerin ortak unsurlarının devam ettiğini vurgulamıştır. Bu bakımdan eser Türk Dünyasında önemli bir yere sahiptir.Keywords : divan, gazel, Mevlâna Habibiy, Özbek edebiyatı, tema.