SOSYAL BİLİMLER VE BİLİMSEL YASALAR
Authors : Ahmet Dinçer Çevik
Pages : 177-194
Doi:10.53844/flsf.955439
View : 13 | Download : 10
Publication Date : 2021-12-09
Article Type : Research
Abstract :Özel bilimler felsefesinin temel problemlerinden birisi bu alanlardaki açıklayıcı genellemelerin doğası ve statüsü ile ilgilidir. Bir çok felsefeci fiziği model alarak, başarılı bilimsel açıklamaların yasalara başvurmasının olmazsa olmaz koşul olduğu şeklindeki klasik açıklama görüşünü benimsemektedir. Bir yandan sosyal bilimlerin en azından bazen başarılı açıklamalar verdiğine inanırız. Öte yandan, sosyal bilimlerdeki genellemeler klasik yasalılık şartlarını sağlamıyor gibi görünmektedir. Örneğin sosyal bilimlerdeki genellemeler istisnasız değildir ve uzay-zamansal olarak sınırlandırılmış düzenliliklerdir. Sosyal bilimlerdeki yasalar ya da yasa benzeri genellemeler uzay-zamansal olarak sınırlanmış oldukları ve klasik açıklama modellerinin çoğu koşulunu sağlamadıkları halde nedensel açıklama veriyorlar mı, eğer veriyorlarsa bu nasıl mümkün olabiliyor? Bu soruyu yanıtlamak için bu makalede sosyal bilimlerin doğa bilimlerine göre açıklama verme ve yasalara sahip olma tartışmalarında dezavantajlı olmasının gerekçeleri olarak gösterilen nedenlerden olan sosyal bilimlerin ele aldıkları fenomenlerin karmaşık ve açık sistemler olması ve ceteris paribus genellemelere başvurması iddiaları incelenecek ve mesele bu iki açıdan alındığında doğa bilimleri ile sosyal bilimler arasında yasalar ve açıklama verme açısından tür değil, derece farkı olduğu iddia edilecektir.Keywords : : Sosyal bilimler, doğa bilimleri, bilimsel yasalar, bilimsel açıklamalar, ceteris paribus genellemeler.