- Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Cilt: 34 Sayı: 1
- ŞEREF HANIM’IN ŞİİRLERİNDE ŞEYH GÂLİB ETKİSİ: "EYLERDİ YÂR" REDİFLİ GAZELİ BAĞLAMINDA...
ŞEREF HANIM’IN ŞİİRLERİNDE ŞEYH GÂLİB ETKİSİ: "EYLERDİ YÂR" REDİFLİ GAZELİ BAĞLAMINDA
Authors : Fettah Kuzu
Pages : 47-56
Doi:10.18069/firatsbed.1401883
View : 29 | Download : 31
Publication Date : 2024-01-26
Article Type : Research
Abstract :Klasik Türk şiirine rağbetin, yerini Batı tarzı şiire bırakmaya başladığı bir dönemde geleneğe bağlı eser verme gayretinde olan şairlerden biri de Şeref Hanım’dır. 19. yüzyıl Osmanlı toplumunda, özellikle dönemin bir kadın için sosyal hayatta kısıtlı sayılabilecek imkânlarına rağmen Şeref Hanım kendini yetiştirebilmiş, klasik şiir geleneğini özümsemiş ve eserlerinde klasik şiir malzemesini kurallarına uygun biçimde işleyebilmiş bir sanatkârdır. Şairin, Dîvânı’nda farklı nazım şekilleriyle kaleme almış olduğu şiirleri, bu şiirlerdeki semboller, edebî sanatlar ve mazmunları kullanmadaki başarısı, şiirlerin tematik kurgusu ve işlenen konulara hâkimiyeti, onun edebî kişiliği hakkında önemli ipuçları sunmaktadır. Ancak onun özellikle bir kadın olmasından kaynaklı zorluklar, sanatına da olumsuz yansımıştır. Şeref Hanım’ın, özellikle aynı kafiye ve redif seçimiyle kaleme aldığı gazellerinde açık bir Şeyh Gâlib etkisi görülmektedir. Kendisi Mevlevî olan Şeref Hanım, Şeyh Gâlib’in vefatından kısa bir zaman sonra dünyaya gelmiş, onun Türk şiirindeki şöhretinden etkilenmiş ve onun bir Mevlevî şeyhi olmasından dolayı kendi edebî gelişiminde ondan ilham almıştır. Şiirlerinden anlaşılacağı üzere Şeref Hanım iyi eğitim almış, bir kadın olarak dönemi için kendini iyi yetiştirmiş entelektüel bir şairdir. Bu çalışmada Şeref Hanım’ın, "eylerdi yâr” redifli gazeli örneğinde aynı redifli bir gazeli bulunan Şeyh Gâlib’den ne ölçüde etkilenmiş olduğu, iki şairin farklı şiirlerinden benzer beyitlerin de incelenmesiyle ortaya konmaya çalışılacaktır.Keywords : Klasik Türk Edebiyatı, Şeref Hanım, Şeyh Gâlib, Gazel, Etkilenme