- Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Cilt: 33 Sayı: 3
- YAZINSAL ESERLERDE İKİLEMELER VE ÇEVİRİLERİ
YAZINSAL ESERLERDE İKİLEMELER VE ÇEVİRİLERİ
Authors : Sevtap Günay Köprülü
Pages : 1105-1115
Doi:10.18069/firatsbed.1335505
View : 35 | Download : 31
Publication Date : 2023-09-26
Article Type : Research
Abstract :İkilemeler, en az iki sözcükten oluşan anlamlı söz öbekleridir ve anlamı güçlendirmek, pekiştirmek ve anlama kesinlik katmak gibi işlevlere sahiptirler. Bir ikilemenin ifadeye kattığı anlamın, içinde kullanıldığı bağlama göre değerlendirilmesi gerekmektedir. İkilemeler; tedirginlik (örn. bir aşağı bir yukarı yürümek), belirsizlik (örn. aşağı yukarı) gibi çağrışımlar da sağlamaktadırlar. Dolayısıyla kültüre özgü bu dilsel zenginliklerin; anlam, etki, işlev gibi farklı yönleriyle değerlendirilerek hedef dilde en iyi yansıtılacak şekilde, diğer bir ifadeyle ‘eşdeğer’ çevrilmesi beklenmektedir. Bu çalışmada, özgün dili Almanca olan yazınsal bir eser ve eserin üç farklı çevirisinde ikilemeler ele alınmıştır. Kaynak metin ikilemeleri, çevirileriyle karşılaştırılarak eşdeğerlik kapsamında değerlendirilmiş, anlamı, kullanımı ve işlevleri arasında örtüşme olup olmadığı tespit edilmiştir. Eşdeğerliğin bulunmadığı durumlarda kullanılmış olan çeviri yaklaşımları araştırılmıştır. Araştırmanın sonucunda, kaynak metindeki ikilemelerin hedef dile çoğunlukla yine bir ikilemeyle aktarıldığı ve çevirilerde anlamsal eşdeğerliğin sağlandığı, çevirilerdeki ikilemelerin bağlama uygun ikilemeler olduğu, kaynak metindeki ikilemelerle işlevsel eşdeğerlikte oldukları görülmektedir. Eşdeğerliğin olmadığı durumlarda ise anlama göre çeviri yapılmaktadır, kimi zaman ise atlama yapılmaktadır.Keywords : Yazın çevirisi, ikileme, ikileme çevirisi, çeviride eşdeğerlik