- Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 32 Issue: 2
- OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E SINIRIN ENTELEKTÜEL İZLEKLERİ: NAMIK KEMAL, ZİYA GÖKALP VE MEHMET AKİF ERSO...
OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E SINIRIN ENTELEKTÜEL İZLEKLERİ: NAMIK KEMAL, ZİYA GÖKALP VE MEHMET AKİF ERSOY’DA SINIR İMGESİ
Authors : Kerem Özbey
Pages : 769-782
Doi:10.18069/firatsbed.1040137
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2022-05-24
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçişte sınırları dönemin entelektüellerinin yaklaşımları üzerinden anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, dönemin önde gelen entelektüellerinden Namık Kemal, Ziya Gökalp ve Mehmet Akif Ersoy’un düşüncesinde sınır kavramı ele alınmıştır. Dönemin entelektüellerinin yaklaşımlarında ve çözüm önerilerinde sınırların nerede yer aldıkları ve neleri sembolize ettikleri, bu çalışmanın temel sorunsalını oluşturmaktadır. Bu sorunsal çerçevesinde, çalışmada, söz konusu entelektüellerin yaklaşımları üzerinden Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçişte sınırların içerdiği anlamlara odaklanılmıştır. Sınırların Namık Kemal’de kutsal bir fikir ve yüce bir değer olarak vatanın bir parçası, Ziya Gökalp’te Turan’dan Anadolu’ya Türk milliyetçiliğinin, millî kimliğin ve kültürel farklılıkların bir taşıyıcısı ve Mehmet Akif Ersoy’da mukaddes bir mekânın ve Türk-İslam kimliğinin kurucu unsuru olduğu anlaşılmıştır. Her üç entelektüelin düşüncesinde sınırlar, coğrafi bir işaret değil, aksine vatanı ve milleti ifade eden değerlerin taşıyıcısıdır. Sözü edilen entelektüellerin yaklaşımlarından hareketle, sınırların, Osmanlı vatanını korumanın ve Türk vatanını kurmanın bir adı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Söz konusu dönemde sınırların yok olmaktan kurtulmanın ve yoktan var olmanın bir ifadesi olduğu görülmüştür. Bu bağlamda, Osmanlı’nın son döneminde sınırların savunmacı, buna karşın erken Cumhuriyet döneminde inşacı bir karakterde olduğu anlaşılmıştır.Keywords : Sınır, Namık Kemal, Ziya Gökalp, Mehmet Akif Ersoy