- Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 31 Issue: 2
- DENGE ESASLI TÜRK DIŞ POLİTİKASINA BİR BAKIŞ (1939-1945)
DENGE ESASLI TÜRK DIŞ POLİTİKASINA BİR BAKIŞ (1939-1945)
Authors : Yavuz Haykir, Mehmet Aslan
Pages : 1069-1089
Doi:10.18069/firatsbed.876971
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2021-05-20
Article Type : Research
Abstract :Birinci Dünya Savaşından bakiye kalan sorunlar, mağdurlarının nezdinde sonraki savaşa adeta kapı aralamıştır. Türkiye, İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasının ardından İngiltere ve Fransa ile bir ittifak antlaşması imza etmiş ise de Türk yöneticilerin ana politikaları harbe dâhil olmama ekseninde denge esaslı inşa edilmiştir. Uzun soluklu savaşın seyrindeki değişiklikler, Türkiye’nin dış politika stratejilerini sürekli canlı tutmasına ve yenilemesine sebep olmuştur. Almanların Sovyet topraklarında ve Kuzey Afrika’da yenilmeleri; müttefiklerin, Türkiye eksenli politikalarını da değiştirmiştir. Müttefikler, Türkiye’nin kendi taraflarında savaşa dâhil olması için baskılarını çoğaltırken, Almanya ise Türkiye’nin tarafsız duruşunu sürdürebilmesi açısından maddi desteklerini artırmışlardır. Savaşın 1943 yılından itibaren müttefikler nezdinde gelişmesi nihayetinde Türkiye, Kahire Konferansı’nda ilk sefer prensipte müttefiklerin yanında savaşa girmeyi kabul etmiştir. 2 Ağustos 1944'te Almanya ile bütün münasebetlerini sonlandıran Türkiye, 23 Şubat 1945'te Almanya ile Japonya’ya savaş ilan etmiş ve fakat canlı muharebelere dâhil olmamıştır. Güçler ayrılığında güç dengesinin üstünlüğü tezi, Türk dış politikası tezahürleri ile kanıtlanmaya gayret gösterilmiştir. Uzatılmış savaşlarda jeopolitik olarak kıymetli olan coğrafyada bulunan devletlerin, deneyimli liderlerin riyasetinde; ötelemeli denge siyaseti çerçeveli realist yaklaşımlarla, canlı savaşın dışında kalma meziyetleri ortaya koyulmaya çalışılmıştır.Keywords : Güç Dengesi, İkinci Dünya Savaşı, Türk Dış Politikası, Yenice Görüşmeleri