- Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 28 Issue: 1
- BEHÇET NECATİGİL’İN THOMAS MANN’DAN YAPTIĞI "VENEDİK’TE ÖLÜM" ÇEVİRİSİNİN ÇAĞDAŞ ÇEVİRİ EL...
BEHÇET NECATİGİL’İN THOMAS MANN’DAN YAPTIĞI "VENEDİK’TE ÖLÜM" ÇEVİRİSİNİN ÇAĞDAŞ ÇEVİRİ ELEŞTİRİSİ YAKLAŞIMLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Authors : Lokman Tanrikulu
Pages : 37-46
Doi:10.18069/firatsbed.388061
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2018-01-31
Article Type : Research
Abstract :Çeviri işlemi günümüzde insanları ve toplumları birbirine yaklaştıran ve aralarında iletişimin kurulmasını sağlayan bir faaliyettir. Dili ne olursa olsun, insanoğlunun üstün zekâsının ürünü olan roman, öykü, masal, tiyatro vs gibi yazınsal metinler çeviri işlemi sayesinde insanoğlunun ortak mirası olmaktadır. Günlük hayatımızda da çeviri olayıyla sık sık karşılaşmaktayız. Bu araştırmanın kuramsal bölümünde yazınsal metinlerin bir dilden diğer bir dile, bir kültürden diğer bir kültüre aktarış biçimi ve bu aktarılışı sırasında ortaya çıkan sorunlar üzerinde odaklanmıştır. Çeviri eleştirisi, zaman zaman sözü edilmekle birlikte, yöntemleri ile ölçütleri tanımlanmamış baştan sona belirsizliklerle dolu bir alandır. Hele yazın çevirisinin eleştirisi söz konusu olunca, bir belirsizlik iyice artar. Gündelik basında, dergilerde, çeviri yapıtlarla ilgili tanıtma yazıları ile incelemeler, bir takım uluorta yargılarla işi geçiştirir hep: ”Rahat okunur”, "özgün yapıta bağlı”, "yazarın sesini aktaran”, özgününden daha güzel”, "akıcı” türünden övücü, ya da karşıt nitelikte, yerici yargılardır bunlar (Göktürk (2016: 89). Türkçe etimolojik tipolojiye göre Ural-Altay dil grubuna, morfolojik tipolojiye göre eklemeli diller grubuna girmektedir. Bu gruptaki dillerin özellikleri, farklı biçimbirimlerin ve sözcüklerin birbirine bağlanarak sözcük oluşumunun gerçekleştirilmesidir. Çekimli dillerde, değişmeyen bir köke çeşitli görevleri olan ekler getirilmekte ve söz konusu ekler, ek yerleri belli olmayacak şekilde kaynaşmaktadırlar. Bunların yanı sıra ünlü uyumunun olması, kimi eklerin hem çekim sırasında eylemlerde, hem de sözcük türetmede kullanılması, ses, ses dizimi, sözcük eşliklerin oldukça fazla olması da bu dilleri, diğerlerinden ayıran özelliklerdir. Almanca etimolojik tipolojiye göre Hint-Avrupa dil grubundan Germen Dillerine girmektedir. Bu gruptaki diller morfolojik sınıflamaya göre çoğunlukla çekimli dil grubunda kabul edilmektedir. Bu dil grubunda ise eklemeli dillerden farklı olarak, çekim sırasında kökün, özellikle kökteki ünlünün değişmesi söz konusudur. Böylelikle eylem kökündeki başkalaşmayla değişik kavramların yansıtılması ve çeşitli ilişkilerin kurulması sağlanmaktadır (Aksan, (2000: 113). Bu çalışmada çeviri kuramlarının değişik yaklaşımlarının tanımı yapıldıktan sonra Çağdaş Alman Edebiyatının önde gelen isimlerinden Thomas Mann’ın Behçet Necatigil tarafından Türkçeye çevirisinin değişik kesitlerinde seçtiğimiz örnekleri yazın çevirisi eleştirisi ilkeleri doğrultusunda karşılaştırmalı ve betimlemeli yöntemle irdelenmesi, bilimsel literatür ışığında tartışılması araştırmamızın konusunu oluşturmaktadır.Keywords : Çeviri, Yazınsal çeviri, Eşdeğerlik, Yazınsal çeviri eleştirisi, üstü örtük ifadeler, üslup, analiz