- Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi
- Vol: 30 Issue: 1
- Düzce İlinde Kentsel ve Yarı kentsel Örnekleme Noktalarında Atmosferik İnorganik İyonların Kaynaklar...
Düzce İlinde Kentsel ve Yarı kentsel Örnekleme Noktalarında Atmosferik İnorganik İyonların Kaynaklarının Belirlenmesi
Authors : Zehra Bozkurt
Pages : 259-268
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2018-03-01
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada, Düzce ilinde atmosferik partiküllerin (PM 10 ) yapısında bulunan suda çözünür inorganik iyonların konsantrasyonları belirlenmiştir. Örneklemeler eş zamanlı olarak kentsel ve yarı kentsel özellikte iki örnekleme noktasında, yaz ve kış olmak üzere iki mevsimde gerçekleştirilmiştir. Partikül madde örneklerinde bulunan inorganik iyonların analizleri için iyon kromotografisi cihazı kullanılmıştır. Çalışmada, iyonların yaz ve kış konsantrasyonlarını karşılaştırmak için Mann-Whitney U testi uygulanmıştır. Test sonuçlarına göre kentsel örnekleme alanında SO 4 2- ve Ca 2+ iyonları dışında, yarı kentsel örnekleme alanında ise NO 2 - , Mg 2 + , NH 4 + iyonları dışında tüm iyonlar istatiksel olarak anlamlı (p <0.05,% 95 güven seviyesi) mevsimsel farklar göstermiştir. Ölçülen iyonik türlerinin kaynaklarının açıklanabilmesi amacı ile veri setlerine Temel bileşenler analizi (PCA) tekniği uygulanmıştır. PCA çalışması sonucunda kentsel bölgede inorganik iyonlara ait sistem varyansının yaklaşık % 88'ini yarı kentsel örnekleme noktasında % 80'ini açıklayabilen toplam 3 faktör belirlenmiştir. Bu faktörler altında toplanan iyonlar incelendiğinde Düzce atmosferinde inorganik iyon içeriğinin en önemli kaynaklarının, trafik, yanma, deniz tuzu ve toprak olduğu belirlenmiştir. Kirleticilerin uzun menzilli taşınımını belirlemek için çalışmaya HYSPLIT modeli uygulanmıştır. Böylece, hava kütlelerinin geri yörüngeleri ve kaynak bölgeleri tespit edilmiştir.Keywords : Düzce, Hava kirliliği, Aerosol, İnorganik iyonlar, PCA