- Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Cilt: 28 Sayı: 2
- Ahmed Kâsım el-Arîkî\'nin Yevme Mâte\'ş-Şeytân Adlı Romanında Kadın Karakterler
Ahmed Kâsım el-Arîkî\'nin Yevme Mâte\'ş-Şeytân Adlı Romanında Kadın Karakterler
Authors : Rıfat Akbaş
Pages : 33-47
Doi:10.58568/firatilahiyat.1361075
View : 74 | Download : 64
Publication Date : 2023-12-29
Article Type : Other
Abstract :Yemenli yazar Ahmed Kâsım el-Arîkî, eczacılık mesleğine ilaveten özellikle son on beş yıldır ülkenin edebiyat sahasında isminden söz ettiren bir yazardır. Üretken bir yazar olan Arîkî’nin, şiir derlemelerinin yanı sıra Yemen halkının geleneksel meselelerine ilişkin farkındalığı ön plana çıkaran hikâye ve roman türü eserleri bulunmaktadır. "Maḳâmâtü’l-‘Arîḳî” (2006), "Ġalṭetu Ḳalem” (2012), "Kurâtü’s̱-S̱elc” (2017), Ta‘riyye” (2018), "Zürbetü’l-Yumnâ” (2018), "Da‘vetü’l-Ḥuḳûl” (2019), "Zührü’l-Ġarâm” ve "Sîretu Kûbî” (2022) adlı eserleri yayımlanmıştır. "Yevme Mâte\'ş-Şeytan” (Şeytanın Öldüğü Gün) adlı romanı da Hindâvî Yayınevi tarafından 2022 yılında elektronik olarak yayımlanmıştır. Yaklaşık 120 sayfa olan roman altı bölüm halinde kaleme alınmıştır. Birinci ve dördüncü bölümlerde on bir, ikinci ve altıncı bölümlerde on üç, üçüncü bölümde on iki ve beşinci bölümde sekiz pasaj bulunmaktadır. Roman, Husi milisleri ile Yemen ordusu arasındaki savaşta yaralanan ve dokuz ay komada kaldıktan sonra gözlerini biyolojik ve teknolojik gelişmelerin hâkim olduğu mükemmel bir dünyada açan Mervan Naci isimli bir ordu mensubunun maceralarını konu alıyor. Bencilliğin ve çeşitli narsisizmlerin gelişmiş aşılarla tedavisini Şeytan\'ın ölümü üzerinden sembolize eden yazar, Mervan\'ın kimi zaman cinler âlemi olarak nitelendirdiği dünyasındaki maceralarını oldukça yalın bir dille anlatırken, gerçekliği çeşitli siyasi, sosyal ve dini boyutlarıyla eleştirmekten de geri kalmıyor. Aslında Mervan\'ın hayal ve fantezi dünyası romanın ana hikâyesi ama tek hikâye değil. Yazar, Mervan\'ın kargaşa, yıkım, katliam, savaş ve zafere dayalı dünyasındaki aile fertlerinin hikâyelerine de yer vererek okuyucuya her iki dünyayı karşılaştırma fırsatı tanıyor. Annesi Gusûn, eşi Hamide ve dul kaldıktan sonra zamanla nişanlanan kızı Fatma gerçek dünyasının kadın karakterleri iken, Profesör Mari ve yedi eşinden biri olan Mariana hayal dünyasının diğer önemli karakterleridir. Gusûn, komaya giren oğlunun başından ayrılmayan, gece gündüz ona dua eden ve iyileşmesi için elinden gelen her şeyi yapmaya gayret gösteren fedakâr bir annedir. Evde bir yere kadar sözü dinlenen Gusûn, miras yüzünden oğlunun yuvasının dağılmaması için torunlarını azarlamakta, mevcut servetin hâlâ oğluna ait olduğunu savunmakta ve şifa bulması için para harcamaktan çekinmeyeceğini hatırlatmaktadır. Gusûn’un gelini Hamide de bir türlü iyileşme belirtileri göstermeyen kocasının bakımı ile ilgilenmektedir. Kayınvalidesi kadar sabırlı olmayan Hamide aynı zamanda kıskanç bir kadındır. Öte yandan her ikisinde de gerçek hayatla ilişkisi bulunmayan yanlış dinî eğilimler görülse de din adına ileri sürülüp benimsenen batıl yaklaşımlara daha yatkın olan Gusûn’dur. Fatma da çocuklarına bakma ve hayatını tek başına sürdürme iradesine sahip olmasına rağmen kendisi gibi rejim karşıtı gösterilerde yer alan ve sevgisine inandığı amcasının oğlu Münir\'le uzun süredir nişanlı kalan dul bir kadındır. Babaannesi ve annesine göre daha bilinçli olan Fatma, toplumun dert yakındığı konulara yabancı olmayan ve çoğu zaman hükümete karşı düzenlenen kadın hareketlerine de katılmaktadır. Mervan’ın hayal dünyasına ait iki önemli karakterden biri olan Profesör Mari, tehlikeli virüsler olarak kabul edilen kıskançlık, öfke, yalan ve bencilliği bilim insanları tarafından geliştirilen aşılarla tedavi eden bir psikolog ve büyük bir hastanenin başhekimidir. Mervan’ın tedavisiyle bizzat ilgilenen Profesör Mari, onun hafızasını kayda alıp tüm anılarını dev bir ekrana yansıtan komiteye de başkanlık etmektedir. Mariana ise Mervan\'a verilen aşıların etkisinin davranışlarına yansıyıp yansımadığını biyolojik bir çip aracılığıyla kontrol etmekte, zaman zaman hafızasından ekrana yansıtılan trajik görüntüler üzerinden onu eleştirmekte ve yeni dünyasına adaptasyonunu kolaylaştırılacak bilgiler vermektedir. Romanın geniş özeti ile birlikte yazarın yayımlanmış başlıca eserlerinin de kısaca tanıtıldığı makalede, yaşadığı coğrafyanın gerçeklerine kayıtsız kalmayan bir yazarın yerellikten uzak bir dille doğrudan ve dolaylı olarak vermeye çalıştığı toplumsal mesajlar, sözü edilen kadın karakterler üzerinden tespit edilmeye çalışılmıştır. Yazarın Şeytan\'ın ölümüyle sembolize ettiği ideal bir dünya hayalini romanlaştırmasının ardında sevgiyi, kardeşliği, dostluğu ve barışı hâkim kılarak tek bir millet olma arzusunun yattığı görülmektedir.Keywords : Arap dili, Modern Arap Edebiyatı, Yemen Romanı, Ahmed Kâsım el-Arîkî, Yevme Mâte\'ş-Şeytan, Kadın Karakterler