- Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 1
- H. 1102-1103 (M. 1691-1692) TARİHLİ HARPUT KAZASI CİZYE DEFTERİNİN TANITIMI VE TAHLİLİ
H. 1102-1103 (M. 1691-1692) TARİHLİ HARPUT KAZASI CİZYE DEFTERİNİN TANITIMI VE TAHLİLİ
Authors : Sevda Danik
Pages : 23-54
View : 13 | Download : 6
Publication Date : 2018-03-15
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti’nin önemli gelir kaynakları arasında yer alan ve gayrimüslim tebaadan alınan cizye vergisi, İslam hukukunun bir gereği olarak, devletin kuruluşundan itibaren, önceleri haraç XVI. yüzyıldan itibaren cizye adı altında, bazı dönemlerde hane olarak bazı dönemlerde baş vergisi olarak zaman içerisinde bir takım değişiklikler geçirerek toplanmış, 1856 yılında askeri bedele çevrilmiş, 7 Ağustos 1909 tarihinde cizyenin son bakiyesi olan askerlik vergisi de tamamiyle kaldırılmış ve umumi askerlik mecburiyeti getirilmiştir. Harput Kazası’na ait MAD.d 5961 numaralı 13 Zilhicce 1102 (7 Eylül 1691) ve 13 Zilhicce 1103 (26 Ağustos 1692) tarihlerine ait olan bu defter, Veziriazam Köprülüzade Mustafa Paşa’nın yaptığı cizye reformundan sonra tutulmuştur. Ait olduğu dönemde Harput Kazası’nda ikamet eden ve geçici bir süreliğine bulunan gayrimüslimler ve cizye reformunun uygulanması ile ilgili önemli bilgiler içermektedir.Keywords : Cizye, gayrimüslim, cizye reformu