- ETÜT Dergisi
- Vol: 1 Issue: 1
- Türk Basın Tarihinde İbret Gazetesi ve Kapatılmasına Neden Olan Yazılar (1872-1873)
Türk Basın Tarihinde İbret Gazetesi ve Kapatılmasına Neden Olan Yazılar (1872-1873)
Authors : Suna Kotan
Pages : 67-94
View : 12 | Download : 7
Publication Date : 2020-12-31
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede, Osmanlı Devleti’nde ilk basın ve yayın faaliyetleri hakkında kısa bir bilgi verilmiş ve İbret gazetesinin yayınlanması ve aldığı cezaların nedenleri üzerinde durulmuştur. Osmanlı basın hayatı 1831 yılında çıkarılan Takvim-i Vekāyi ile başlamış ve 1840 yılında da Cerîde-i Havâdis ile devam etmiştir. 1860 yılında çıkarılan Tercüman-ı Ahvâl ile gazetecilik ve basın, devlet tekelinden çıkmış, 1862’de Tasvir-i Efkâr ve 1867’de çıkarılan Muhbir gazetesi ile daha da güçlenmiştir. 1860’lı yıllarda Yeni Osmanlılar tarafından çıkarılan gazetelerde iktidara yönelik eleştiriler yer almaya başlayınca, 1864’te Matbuat Nizamnâmesi ve 1867’de Âlî Kararnâme ile basın susturulmaya çalışılmıştır. Ancak basın hiçbir şekilde susturulamamış, bu gazeteciler mücadelelerine yurt dışında devam etmişlerdir. Yeni Osmanlıların yurda dönmeleriyle birlikte Tanzimat’ın en güçlü yayın organı olan İbret gazetesi yayınlanmıştır. Fikir gazetesi kimliğiyle olaylara eleştirel yaklaşan İbret, cesur tavrından dolayı yayın hayatı boyunca çeşitli cezalara maruz kalmıştır. Namık Kemal’in usta kalemiyle Türk basın tarihinde önemli bir yeri olan İbret gazetesi 1873 yılında kapatılmıştır.Keywords : Basın, Sansür, Âlî Kararnâme, Yeni Osmanlılar, İbret Gazetesi.