- Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 22 Issue: 1
- Buhara Hanlığı/Emirliği Ordusunda Yenileşme Hareketi: Serbazî Birlikleri
Buhara Hanlığı/Emirliği Ordusunda Yenileşme Hareketi: Serbazî Birlikleri
Authors : Selim Serkan Ükten
Pages : 1-9
Doi:10.17494/ogusbd.952716
View : 12 | Download : 7
Publication Date : 2021-06-20
Article Type : Research
Abstract :16. asrın başında Batı Türkistan’a hâkim olan Buhara Özbek Hanlığı, kuruluş aşamasında askerî yapılarını şekillendirirken kabile askerlerinin yanı sıra hassa birlikleri de tesis etmiştir. Çehre (çuhra) ve eşik ağası gibi hassa birlikleri oluşturan Özbekler, merkeze doğrudan bağlı bu güçlerle kabilelere karşı güç dengesini de sağlamaya çalışmıştır. Fakat devletin adem-i merkeziyetçi yapısının etkisiyle kabile güçlerinin baskın yapısının engellenememesi, Buhara Özbek Hanlığı’nda, Mangıt hanedanı devrine gelindiğinde ordunun revize edilmesi zorunluluğunu doğurmuştur. Bu noktada Mangıt hanedanı hükümdarı Emir Nasrullah tarafından 1837’de temeli atılan serbazî adlı hassa birlikleri emirliğin ilk modern ordusu olarak dikkat çekmektedir. Serbazî birlikleri emirlikteki iç mücadeleler ile Hive ve Hokand Hanlıkları ile yapılan savaşlarda başarı sağlasa da, birliklerin istenilen düzeyde modernleştirileme-mesi ileriki süreçte Rus işgaline karşı emirliği savunmasız bırakmıştır.Keywords : Türkistan, Buhara Özbek Hanlığı/Emirliği, Serbazîler, Emir Nasrullah, Askerî ıslahat