- Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches]
- Cilt: 6 Sayı: 4
- HAKK’A DAİR KAVRAMSAL İSTİARELER ÇERÇEVESİNDE MESNEVİ\'DEKİ YARATICI TASAVVURLARININ İNCELENMESİ...
HAKK’A DAİR KAVRAMSAL İSTİARELER ÇERÇEVESİNDE MESNEVİ\'DEKİ YARATICI TASAVVURLARININ İNCELENMESİ
Authors : Muhammed Hasan Hasanzade Niri
Pages : 962-981
Doi:10.58659/estad.1340150
View : 77 | Download : 116
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Other
Abstract :Büyük sanatkârlar bazen Allah mefhumunu, mütefekkirin yaratıcıya ilişkin bakış açısını yansıtan tasvirler yolu ile açıklar. Kavramsal istiare kuramı, bu tasvir ve tasavvurlarda gizli olan bakış açılarını açığa çıkarmak için uygun bir araçtır. Bu çalışma, Mesnevi’de Hakk’a yönelik kullanılmış olan kavramsal istiareleri incelemeyi hedeflemektedir. Zira Allah tasviri ve tasavvurunu anlamak için birçok bakış açısından faydalanan Mesnevi\'deki ilah istiarelerini incelemek, Mesnevi\'de yer alan Allah kavramının bir başka gizli yönünü bizler için aşikâr hale getirebilir. Daha açık ve daha düzenli sonuçlara ulaşılması amacıyla Mostafa Malekian’ın Allah tasavvurları sınıflamasından yararlanılmaya ve tasavvurların tanımlı olup olmadıkları incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın yönteminde ana istiarelerden sonra ikincil istiareler ve bu istiareleri havi ilişkiler açıklanmış daha sonra Mostafa Malekian tasnifi ile tatbik edilmiştir. Bu çalışma, Mesnevi’deki ilah tasavvurunun bazen tanımlandığını bazen ise tanımlanmadığını göstermektedir. Hazret-i Mevlâna’nın Hak ile ilgili tasavvurlarının çoğu insan-biçimci bir kimliğe sahiptir. Hazret, Allah’ı tasvir ederken bir yandan insan-biçimci ve diğer yandan gayri insan-biçimci ikili istiarelerden de yararlanmıştır.Keywords : Mesnevi, Kavramsal İstiare, Hak, Tanımlı Allah, Tanımsız Allah