- Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches]
- Vol: 5 Issue: 3
- ŞEYH GÂLİB DÎVÂNI’NDA SÖZ VE SÖZÜN MÜTERÂDİFLERİ
ŞEYH GÂLİB DÎVÂNI’NDA SÖZ VE SÖZÜN MÜTERÂDİFLERİ
Authors : Havva Tok Yildiz
Pages : 1348-1373
View : 6 | Download : 5
Publication Date : 2022-12-28
Article Type : Research
Abstract :Başta kutsal kitaplar olmak üzere bütün din ve mitlerde söz mefhumuna önemli bir değer atfedilmiştir. Antik Yunan’dan günümüze değin söz, yazar ve şairlerin odak noktası olmuş, retorik ve belâgat hakkında yüzlerce eser kaleme alınmıştır. İlk başlarda kutsal kitapları anlamlandırabilmek adına geliştirilen bu sanatlar, sonrasında estetik zevke hitap etmek adına şiirin konusu olmuştur. Yazar ve şairler eserlerinde muhataplarını etkilemek, onları kendi anlam dünyasına çekebilmek için sözün fasîh ve belîğ olmasına çaba göstermişler, eserlerinde sıklıkla söz hakkındaki poetikalarından bahsetmişlerdir. Bu çalışmada 18. yüzyıla damgasını vuran ve etkileri günümüze kadar süren Sebk-i Hindî’nin en başarılı şairi Şeyh Gâlib’in Dîvânı’ndaki söz ve sözün müterâdifi olan kavramlara değinilecek, onun söz hakkındaki poetikası incelenecektir. Bu çalışma Gâlib Dîvânı’ndan seçilen 39 beyit ve bu beyitlerdeki söz ve sözün müteradifi olan; elfâz, lafz/lafız, güftâr, güft-gû, kelâm, kavl, lâf, lisân, makâl, nazm, nutk, nükte/ nükte-dân, nükteverân, söz, suhan suhan-perdâz, ta’bîr, terâne ve zebân gibi kavramlarla sınırlandırılmıştır.Keywords : Şeyh Gâlib, Dîvân, Sebk-i Hindî, söz, şiir