- Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- TO READ THE DINAMICS OF EARLY TURKISH MODERNISATION TAKING THE CONCEPTS IN CONTRADICTION TO ARABA SE...
TO READ THE DINAMICS OF EARLY TURKISH MODERNISATION TAKING THE CONCEPTS IN CONTRADICTION TO ARABA SEVDASI INTO ACCOUNT
Authors : Selçuk Çikla
Pages : 271-291
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2014-11-26
Article Type : Other
Abstract :Edebi eserler hem sanatkârının ferdî, hem de o sanatkârın mensup olduğu milletin toplumsal yapısı hakkında birtakım veriler içerir. Roman türünün bazı örnekleri de yalnızca yazarının sanat anlayışı, kültürel birikimi, dili kullanışı, zihniyet dünyası ve yaşadığı çağa bakışı hakkında fikir vermekle kalmaz; yazıldığı dönemin kültürel hayatı, dil yapısı, tarihi hadiseleri, sosyolojisi ve siyaseti hakkında da fikir verebilmektedir. Bu bağlamda kurmacayı yalnızca sanal edebiyat zemininin gerçek dışı figürü olarak görmek doğru olmaz. Çünkü birçok romanın realist veya natüralist özelliği gereği, bu romanlardan yazıldıkları yılların medeniyet ve zihniyet algıları, aile yapısı, siyasi ve sosyolojik görünümleri hakkında birçok gerçekçi veri elde edilebilmektedir. Bu bakımdan bazı romanlara, roman türünü tarihle eşdeğer görmemek koşuluyla, edebiyat sosyolojisi çerçevesinden yaklaşmak her zaman için mümkündür. İlk realist Türk romanları arasında bu bağlamda değerlendirilebilecek olanlardan biri de Araba Sevdası'dır. Sosyal hayatın birçok yansımalarını içeren erken dönem Türk romanlarından bazılarının bu yüzyılın modernleşme serüveninde olması gereken ile olan arasındaki çelişkileri yer yer çok başarılı bir şekilde sunduğu görülür. Erken dönemin ilk telif Türk romanları içinde yer alan Araba Sevdası bu bağlamda en fazla malzeme veren romanlardan biridir. Zira modernleşme, bireylerle yürüyen ve yürütülen bir süreçtir. Yani bireyin bu süreçte çok güçlü bir temsil kabiliyeti vardır. Bu makalede hem erken dönem Türk modernleşmesinin o yıllar için medeniyet plânında sahip olması gerekirken tam anlamıyla sahiplenemediği dinamikler hem de bu dinamiklerin mefhum-ı muhalifleri Araba Sevdası’ndaki bireylerin davranışları ve olaylara bakışlarından hareketle değerlendirilmeye çalışılmıştır.Keywords : Türk modernleşmesi, Araba Sevdası, mefhum-ı muhalif