- Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 13 Issue: 2
- Muharrem Matemi/Orucu, Aşura Günü ve Erzincan'da Aşure Etkinlikleri
Muharrem Matemi/Orucu, Aşura Günü ve Erzincan'da Aşure Etkinlikleri
Authors : Ihsan Ünlü
Pages : 31-51
Doi:10.46790/erzisosbil.817639
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2020-12-30
Article Type : Research
Abstract :Semavi olan veya olmayan tüm dinler, inanç grupları ve ideolojiler, bazı gün ve geceleri önemine binaen diğer zamanlara göre daha muteber ve kutsal kabul etmişlerdir. Bu itibarla, inanç yapısı ve kültürel bir miras olarak bazı günler, geceler ve aylarda bir takım ayinler ve ritüeller gerçekleştirilir. Topluluklar, bu günlerde cereyan ettiğine inandıkları olaylar sebebiyle birtakım kutlamalar ve yas törenlerinde bulunurlar. Bu tür etkinliklerin, toplumsal hafıza ve birlik-beraberlik açısından önemli bir sosyal/kültürel aktivite olduğu muhakkaktır. Bu durum hiç şüphesiz İslâm Dini mensupları için de geçerlidir. Neticede –aralarında birtakım farklılıklar olsa da- çok fazla ortak noktanın ve değerlerin bulunduğu İslâm topluluklarını da bir arada tutan günler ve geceler vardır. Bunlardan biri de ‘hürmet ayı’ olarak bilinen Muharrem ayı ve bu ayda gerçekleştirilen aşure etkinliğidir. Tarihi kayıtlara göre, hicri takvimin onuncu gününe rastlayan bu günde pek çok peygamberin başından önemli hadiseler geçerek sonunda kurtuluşa ermişlerdir. Bu kurtuluşun nişanesi ve şükrü olarak, Yahudi toplulukları ve çeşitli Müslüman toplulukları tarafından bu gün, değişik etkinliklerle kutlanagelmiştir. Öte yandan, Hz. Hüseyin’in aynı günde Kerbela’da katledilmesinden dolayı bu gün, Şii ve Alevi çevrelerce matem havası içerisinde değerlendirilmiştir. Bu meyanda, mezkûr çevreler bu günü oruçla ve yas tutarak karşılamışlardır. Bu makalemizde, öncelikle genel hatlarıyla Muharrem ayı, aşûre günü, muharrem orucu/matemi ve sonrasında Erzincan’da bu hususta yapılan uygulamaları tespit edip yazdık. Bu şekilde, farklı uygulamalar olsa da toplumun tamamını ilgilendiren bir hususu değişik veçheleriyle ele almaya çalıştıkKeywords : Kelâm, Muharrem Matemi/Orucu, Âşûrâ Günü, Erzincan’da Aşûre Etkinlikleri