- Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 32 Issue: 45
- Eski ve Orta Türkçede Annelik Kavramı Etrafında Gelişmiş Söz Varlığı
Eski ve Orta Türkçede Annelik Kavramı Etrafında Gelişmiş Söz Varlığı
Authors : Nurhan Güner
Pages : 39-59
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-31
Article Type : Research
Abstract :Kavram alanı çalışmaları belli bir alanla ilgili dil malzemesinin tespiti yanında bir dilin kullanıcılarının yaşam tarzını, duygu ve düşünce dünyasını aydınlatmaya da yardımcı olur. Bu makalede de eski Türklerin sosyal hayatında ve dolayısıyla söz varlığında önemli bir yer tutan annelik kavram alanı ile ilgili sözler Eski (Orhun, Uygur) ve Orta Türkçe (Karahanlı, Harezm ve Kıpçak) dönemi eserleri taranarak tespit edilmiş ve sınıflandırılmıştır. İlk olarak anneyi doğrudan ve dolaylı yoldan adlandıran sözlere yer verilmiştir. Anne olmak gebelikle birlikte başlayan bir süreçtir. Gebeliğin gerçekleşebilmesi için de kadın da doğurganlık yetisinin bulunması gerekir. Çalışmada bu süreçle ilgili adlar, eylemler ve gebelik süresince anne bedeninde görülen değişimlerle hakkındaki sözler de tespit edilmiştir. Doğum, lohusalık, doğurma ve doğurtma ile ilgili sözler de bu kavram alanı içerisinde değerlendirilmiştir. Doğum sonrasında annenin bebeği beslemesi, bebek bakımı, gebelik ve doğumla ilgili inanış ve geleneklerle ilgili olarak dönem metinlerinde önemli sözler yer almaktadır. Atasözleri ve deyimlere de yansıyan anneliğin eski Türkler arasında değerli bir akrabalık kurumu olduğu görülmektedir.Keywords : annelik, gebelik, Eski Türkçe, Orta Türkçe