- Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 31 Issue: 43
- Sühreverdî’nin el-Elvâhu’l-İmâdiyye Adlı Eseri Temelinde Fizik ve Metafiziğe İlişkin Görüşleri...
Sühreverdî’nin el-Elvâhu’l-İmâdiyye Adlı Eseri Temelinde Fizik ve Metafiziğe İlişkin Görüşleri
Authors : Salih Yalin
Pages : 263-292
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2017-12-22
Article Type : Research
Abstract :İşrâkîlik İslam Felsefesi Tarihi içerisinde ana akım ekollerden biri olarak kabul edilmektedir. İşrâkî ekolün kurucusu Şihâbuddin Sühreverdî’dir. O Meşşâîlerin yöntemi ile daha çok sûfîlere özgü olarak görülen keşif ve sezgiyi birleştirerek farklı bir anlayış geliştirmiştir. Sühreverdî bazı eserlerini Meşşâîlerin yöntemine göre, bazı eserlerini de İşrâkî yönteme göre kaleme almıştır. Fakat genelde eklektik bir yöntem kullandığı da söylenebilir. Bu nedenle Meşşâî düşünceyi zaman zaman eleştirmiş olsa da Sühreverdî’nin onu tümüyle reddettiği söylenemez. Hatta o, kendi düşüncelerinin anlaşılması için öncelikle bu ekolün ortaya koyduğu düşüncelerin bilinmesi gerektiğini ifade eder. el-Elvâhu’l-İmâdiyye her iki ekolün görüşlerini de yansıtan Sühreverdî’nin önemli eserlerinden birisidir. Bu çalışma kapsamında Sühreverdî’nin sıralamasına uygun olarak ilkin doğa felsefesi (fizik) konuları olan boyutlar, unsurlar ve bunların değişim ve dönüşümü ve hareket ele alınmıştır. İkinci olarak nefis, onun yetileri ve nefsin bedenle ilişkisi incelenmiştir. Daha sonra metafiziğe ilişkin konular ele alınmış; bu bağlamda zorunlu varlık ve O’nun bir oluşu, felekler, onların hareketi ve hareket ettiricileri yani ayrık varlıklar incelenmiştir. Son olarak da âlemin nizâmı, kötülük, nefislerin bekası ve onların mutluluk ve mutsuzluğu, haz ve elem gibi konular incelenmiştir. Bu inceleme çerçevesinde Sühreverdî’nin yöntem ve düşüncelerinin anlaşılması, sonraki dönemlerde çok sayıda mensubu bulunan İşrâkîliğin anlaşılmasına da bir ölçüde önemli katkılar sağlayacaktırKeywords : Sühreverdî, İşrâkîlik, el-Elvâhu’l-İmâdiyye, Doğa Felsefesi, Metafizik