- Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 31 Issue: 43
- Karmaşık Kentsel Oluşumları Anlamada Fraktaller: Germir
Karmaşık Kentsel Oluşumları Anlamada Fraktaller: Germir
Authors : Özlem Atak Doğan, Gülen Çağdaş
Pages : 25-44
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2017-12-22
Article Type : Research
Abstract :Kendiliğinden oluşmuş yerleşimler birçok açıdan karmaşık sistemlerin en iyi örnekleri olarak kabul edilebilir. Aşağıdan yukarıya doğru gelişim gösteren bu tip karmaşık oluşumlar, parçalarına enerji taşıyan ağ yapılar olarak sanki doğanın bir ürünü gibi görünmektedir. Kendiliğinden gelişim olarak adlandırılabilecek bu süreçte alt ölçekteki ilişkiler güçlü bağlar şeklinde gerçekleşmekte ve her adımda kent sisteminin bütünlüğünü sağlamakta, işleyişini kolaylaştırmaktadır. Böylelikle zaman içinde değişen koşullara göre değişen yani ortama adapte olarak gelişen bir evrim süreci ile mekân örüntüleri ortaya çıkmaktadır. Bu örüntülerin sistemle etkileşerek problemlere cevap verebilmesi geometrisinden daha önemli olduğundan basit Öklid geometrisiyle tanımlanamayacak denli karmaşık geometriler ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle geometrileri ve ilişkileri basit düzene sahip olmasa da kullanıcı ile etkileşime girerek benimsenmeleri yaşam zenginliğine katkıda bulunmalarını olanaklı kılmaktadır. Dokunun zaman içindeki bu dinamik oluşum yapısını, karmaşıklık derecesini mekânsal ilişki özelliklerini anlayabilmek için karmaşık ve hesaplamalı bir yaklaşım olan fraktal geometriden yararlanmak mümkündür. Bu anlamda Germir yerleşimi özelinde gerçekleştirilen fraktal boyut hesaplamaları kendiliğinden gelişen yerleşimlerin karmaşık sistemler olduğunu destekler nitelikte farklı düzlemlerde kentsel mekânların yüksek fraktallik değerine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bu durum birçok farklı kültürün ve zengin doğal çevrenin etkisi ile evrimleşen dokunun yüksek bir karmaşıklık düzeyine sahip olduğunu göstermektedir.Keywords : Kendiliğinden Oluşmuş Yerleşimler, Karmaşıklık, Fraktaller