- Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
- Vol: 39 Issue: 1
- Ayrık Zamanlı Caputo-Fabrizio Kesirsel Mertebeden Ekli Allee Etkili Lojistik Denklemin Kompleks Dina...
Ayrık Zamanlı Caputo-Fabrizio Kesirsel Mertebeden Ekli Allee Etkili Lojistik Denklemin Kompleks Dinamiği
Authors : Hatice Karakaya, Senol Kartal, Ilhan Öztürk
Pages : 13-26
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2023-05-02
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada ekli Allee etkisine sahip Caputo-Fabrizio lojistik model ele alınmıştır. Adams-Bashfort nümerik yöntemiyle kesirsel mertebeden dinamik sistemden iki boyutlu bir fark denklem sistemi elde edilmiştir. Bu fark denklem sisteminin denge noktaları hesaplanmış ve her bir denge noktasının lokal asimptotik kararlılığı için gerekli olan cebirsel koşullar Schur-Chon kriterlerinin kullanılmasıyla elde edilmiştir. Ayrıca fark denklem sisteminin, pozitif denge noktası civarında Neimark-Sacker çatallanması sergilediği gösterilmiştir. Yine Allee fonksiyonunun sistemin dinamik yapısı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Allee fonksiyonunun kararlılık bölgesini genişlettiği ve daha geç çatallanmaların oluşmasına sebebiyet verdiği gözlemlenmiştir. Son olarak bütün teorik sonuçlar nümerik olarak test edilmiş ve biyolojik olarak yorumlanmıştır.Keywords : Fark denklem, Kararlılık, Neimark-Sacker çatallanma, Caputo-Fabrizio türev, Allee etkisi.