- Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 12 Issue: 47
- XVI. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA HALEP'TE BOŞANMA DAVALARI VE MEHİR
XVI. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA HALEP'TE BOŞANMA DAVALARI VE MEHİR
Authors : Mehmet Kabacik
Pages : 252-274
View : 5 | Download : 3
Publication Date : 2013-03-01
Article Type : Other
Abstract :Halep'te aile hayatını sona erdiren boşanmalar, genel olarak erkeğin tek taraflı irade beyanı yanında, şartlı boşanma, gaip olan kocalardan boşanma ve iki tarafın uzlaşması (muhala'a) şeklinde gerçekleşmektedir. Boşanmalarda İslam hukuku çerçevesinde işlem yapılmaktadır. Metropolitlerin atanma beratlarında, Osmanlı yönetimi evlenme ve boşanma işlemlerinin mutlaka kendi dini kurumlarında yapılmasını istemesine rağmen Gayrimüslimlerin İslam hukuku kurallarını tercih ederek işlemlerini yaptırmak üzere şer'iye mahkemelerine başvurdukları görülmektedir. Yarısı peşin(muaccel) ve yarısı daha sonra(müeccel) şekilde ödenen mehir ödemelerinin ortalaması Halep'te 65 altın gibi yüksek bir rakam olduğu tespit edilmiştir. Kadınlar mehir alacakları ve diğer konularda hukuklarını korumak için çok rahat mahkeme kapılarını aşındırmışlardır. Evlilik hususunda en mahrem konuları dahi mahkemede dava edebilmişlerdir. Mehir miktarları, dönemin ev, dükkan, at, deve ve ulaşım gibi bazı mal ve hizmetleri ile karşılaştırıldığında, çok yüksek meblağlar olduğu görülmektedir. Mehir miktarlarının yüksekliği boşanma ve yeniden evlenme işlemlerini zorlaştıracak niteliktedir. Osmanlı hakimiyeti sürecinde Halep'te mehir miktarlarında önemli düşüşler yaşanmış ve XIX. yüzyıl başlarında mehir miktarları XVI. yüzyıla göre % 80-90 oranında gerilemiştir. Osmanlı devletinin evliliği kolaylaştırmak için mehir miktarlarını azaltma eğilimi, Tanzimat'tan sonra kanunlara da yansımış ve mehir miktarları sembolik bir seviyeye düşürülmüştür. Anahtar Kelimeler: Halep'te mehir miktarı, evlilik, boşanma.Keywords : Halep’te mehir miktarı, evlilik, boşanma.