- Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 18 Issue: 69
- RESIDUE ANALYSIS OF GRINDING STONES FROM CHALCOLITHIC GÜLPINAR
RESIDUE ANALYSIS OF GRINDING STONES FROM CHALCOLITHIC GÜLPINAR
Authors : Abdulvahap Onur Bamyaci
Pages : 90-104
Doi:10.17755/esosder.394134
View : 5 | Download : 3
Publication Date : 2019-01-15
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma Kuzeybatı Anadolu Biga Yarımadası (Antik Troas Bölgesi) güneybatı ucunda bulunan Apollon Smintheus Kutsal Alanı (Smintheion) kazıları sırasında ortaya çıkan Erken Kalkolitik 2 ve Orta Kalkolitik dönem yerleşimleri buluntusu (Gülpınar II ve Gülpınar III) öğütme taşlarının öncül kalıntı analiz sonuçlarını sunmaktadır. Erken Kalkolitik 2 dönemine ait Gülpınar II yerleşimi radyokarbon tarihlemesine göre M.Ö. 5320-4940 tarihlerine sahipken bunun üzerine kurulan Orta Kalkolitik dönemine ait Gülpınar III yerleşimi M.Ö. 4930 ve 4450 arası radyokarbon tarihlerine sahiptir. Gülpınar’da 2004 ve 2014 yılları arasında gerçekleştirilen 11 yıllık kazı sezonunda toplam 453 adet sürtme taş alet ve obje gün ışığına çıkarılmıştır. Bu çalışma ise Erken Kalkolitik 2 ve Orta Kalkolitik döneme ait 28 adet öğütme taşının kalıntı izi analizinden oluşmaktadır. Son yıllarda arkeoloji biliminde taş aletler üzerinde kimyasal kalıntı izi analizleri yapılması yaygın bir uygulama olarak görülmektedir. Prehistorik Gülpınar öğütme taşlarının analizinde yaygın olarak kullanılan Gaz Kromatografisi/Kütle Spektro-metresi (GC-MS) kalıntı analizi metodu tercih edilmiştir. Kalkolitik Gülpınar örneklerinden elde edilen analiz ve ön değerlendirme sonuçları bu çalışmanın ana hatlarını oluşturmaktadır. Analiz sonuçları yenilebilir tohum ve tahılların içeriğinde eser miktarda bulunan pentakosan ve heptakosan gibi esansiyel yağlar ile ana yağ asitlerinden olan oktadekanoik (stearik) ve palmitik (oleik) lipit organik kalıntıları belirgin ölçüde tespit edilmiştir. Palmitik asit süt ürünleri ve hayvansal kökenli yağlarda bolca bulunan ana bileşenlerinden biridir. Analiz sonuçlarının prehistorik toplumların organik ve inorganik ham maddeleri nasıl bir öğütme işlemine tabi tuttuklarını açıklamayı amaçlayan yaklaşımlara katkı sunması beklenmektedir.Keywords : Kalkolitik, Gülpınar, Öğütme Taşı, Kalıntı Analizi, GC-MS