- Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi
- Vol: 20 Issue: 1
- Genetic Variation among Turkish Maize (Zea mays L.) Hybrids for Tolerance to Chilling Stress
Genetic Variation among Turkish Maize (Zea mays L.) Hybrids for Tolerance to Chilling Stress
Authors : Fatma AYDİNOGLU, Ömer İLTAŞ
Pages : 10-18
Doi:10.35414/akufemubid.663739
View : 18 | Download : 2
Publication Date : 2020-03-17
Article Type : Research
Abstract :Mısır (Zea mays L.) tropikal orjinli bir bitkidir ve düşük sıcaklıklar (15 ᵒC'nin altında) büyüme inhibisyonuna yol açarak verim kayıplarına neden olur. Bu nedenle, üşüme stresine dayanıklı mısır çeşitlerinin geliştirilmesi, serin iklimlerde mısır yetiştirebilmek için mısır ıslahçılarının temel amaçları arasındadır. Hibridler, çeşitli streslere daha toleranslı olduklarından ebeveynlerine göre üstündür. Ancak, stres taramasının yapılması zordur. Bu bağlamda, çalışma, Türk mısır hibritlerinin üşüme stres toleranslarını değerlendirmeyi ve en toleranslı hibrit seçiminde uygun belirteçleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda dokuz farklı genotipe sahip mısır hibridi, çimlenmelerinin ardından üçüncü yaprakları tamamen olgunlaşıncaya kadar düşük gece sıcaklığına maruz bırakılmıştır. Üşümeye maruz bırakılan hibridler, kontrol şartlarında yetiştirilen fideler ile karşılaştırılarak stres toleransları morfolojik, hücresel ve fizyolojik seviyelerde değerlendirilmiştir. Veriler kinematik analiz ve istatistiksel araçlar ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre, tüm stres belirteçleri hibridler arasında önemli derecede farklılık göstermiştir. Yaprak uzama oranı (LER), olgun hücre uzunluğu (MCL) ve hücre üretimi (CP) gibi belirteçler, fenotip ve hücresel fonksiyonlar arasında bağlantı kurmaya olanak sağladığından stres tolerans mekanizmasını anlamamızda faydalı olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, taze ve kuru fide ağırlığının (SFW ve SDW) fidelerin büyüme ile fizyolojik stres tepkisi arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak için yararlı göstergeler olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma, genetik varyasyon sergilediği gözlenen üşüme stresi toleransı geliştirmeyi amaçlayan ıslah çalışmalarında mısırın erken aşamada taranmasına olanak sağlayan bir yaklaşım sunmaktadır.Keywords : Zea mays, Hibrit tohum, Üşüme stresi, Stres belirteçleri