ASAR-I BEDİİYYE’DE BELAGAT VE GÖSTERGEBİLİM
Authors : Rasim Soylu, Mehmet Emin Kahraman
Pages : 225-238
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 2015-10-30
Article Type : Research
Abstract :Göstergebilim, temelleri Avrupa ve Amerika’da, yirminci yüzyılın başlarında atılmış bir bilim dalıdır. Farklı ülkelerde gelişen dilbilim ve göstergebilim okulları, sempozyum ve konferanslarla göstergebilimin ilgi ve etki alanı genişletmiştir. Türkiye’de ise, göstergebilim ile ilgili çalışmalar tercüme düzeyinde kalmış, dilbilim içerisinde ele alınan benzer konularda dahi, Türk dilbilim ve göstergebilim literatürü ve terminolojisi henüz tam olarak oluşturulamamıştır. Bediüzzaman Said Nursi’nin Eski Said olarak adlandırılan, 1909-1925 yılları arasında telif ettiği eserleri, Asar-ı Bediiye” adı altında bir araya getirilmiştir. Bu eserde belagat, dilbilim ve göstergebilim ile ilgili çok sayıda konu ve açıklama mevcuttur. Göstergebilim, insanların iletişim amacıyla kullandıkları göstergeleri, mecazî anlatım ve sembolleri anlamlandıran bir bilim dalıdır. Gösterge, kendisi dışında bir şeyi temsil eden ve farklı anlamlar içeren işaretlerdir. Osmanlı döneminde telif edilen eserlerde ve eski Türkçe olarak ta adlandırılan terminolojide, ayine, ayet, delalet, âlem, alamet, işaret, nişan ve remz gibi kelimeler, gösterge (sign) anlamında kullanılmaktadır. Ayrıca kinaye, istiare, mecaz, teşbih, telmih ve ima gibi söz sanatları, bilinen anlamları dışında manalar içerdikleri için, gösterge olarak ta tanımlanabilirler. Nursi, eserlerinde belagat inceliklerini ders verirken, gösterge kavramıyla ve göstergebilimin kuramsal sorunlarıyla ilişkilendirilebilecek bu tür tanımlamalara ve açıklamalara yer vermiştir. Ayrıca onun eserleri, yan anlamlar içeren temsil-i hikâyeleri ile yorumlayıcısına zengin manalar aktaran göstergeler mecmuası olarak tanımlanabilir.Keywords : Bediüzzaman Said Nursi, Asar-ı Bediiyye, Göstergebilim, Belagat.