- EKEV Akademi Dergisi
- Issue: 64
- İSLÂM FİLOZOFLARININ ÖLÜM HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİNDE STOACI FİLOZOFLARIN ETKİSİ
İSLÂM FİLOZOFLARININ ÖLÜM HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİNDE STOACI FİLOZOFLARIN ETKİSİ
Authors : Fatma Zehra Pattabanoğlu
Pages : 73-90
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2015-10-30
Article Type : Research
Abstract :İnsanlığın temel problemlerinden birisi olan ölüm, yüzyıllardır felsefecilerin, din ve bilim adamlarının üzerinde durduğu konulardan olmuştur. Sokrates ve Platon’la başlayan ruh ve ölümle ilgili tartışmalar Stoacı filozoflar tarafından geliştirilmiş, felsefe ve bilgelik sayesinde ölüm korkusunu yenmek için çareler aranmıştır. Ölüm, Stoacı filozoflar için bir korku kaynağı değil, yaşam felsefesi olarak algılanmıştır. Böylece ölüme yüklenen anlam, felsefe ile anlaşılmaya çalışılmıştır. Felsefe tarihinde pek çok meselede Epikürosçu, Stoacı, Yeni-Platoncu ve daha sonra da skolastikler aracılığıyla devam eden antik Yunan düşünce geleneğinin etkisi, İslâm düşüncesine de yansımıştır. Platon ve Aristoteles’in ruh öğretileri Stoacı ve Yeni Platoncu eklektik düşünceler tarafından geliştirilmiştir. Stoacılar ölümü, doğa yasasının bir gerekliliği olarak algılamışlardır. Bu sebeple ölüme bir çare olmadığına göre, onlar için asıl mesele ölüm korkusuna çareler aramaktır. Stoacı filozofların bu konuyla ilgili geliştirdikleri akılsal çareler, İslâm düşünürlerine de kaynaklık etmiştir. Nitekim İslâm dünyasında Kindî’nin Risâle fi’l-Hile li-def’i’l ahzân, İhvân es-Sâfâ’nın on beşinci risâlesi olan fî Hikmeti’l-mevt ve’l-hayât, İbn Sînâ’nın el-Havf mine’l-mevt, Ebû Bekr er-Râzî’nin et-Tıbbu’r-rûhânî, Gazzâlî’nin Kitabu Zikri’l-mevt ve ma ba’dehu gibi eserleri mevcuttur. Bu eserlere bakıldığında Stoacı filozoflardan özellikle Cicero, Seneca, Epiktetos ve Marcus Aurelius’un ölüm ve ölüm korkusu hakkındaki düşünceleriyle benzerlikler göze çarpmaktadır. Bu minvalde makalede Stoacı filozofların, İslâm filozoflarının ölüm ve ölüm korkusu hakkındaki düşüncelerini nasıl etkiledikleri tartışılacak ve meseleye dair değerlendirmeler yapılacaktır.Keywords : Ölüm, Ölüm Korkusu, Stoa Felsefesi, İslâm Filozofları, Stoacı Filozoflar.