ŞEKİL DEĞİŞTİRME MOTİFLİ EFSANELERDE LANET
Authors : Satı Kumartaşlioğlu
Pages : 89-104
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2017-12-23
Article Type : Research
Abstract :Efsaneler, dünyanın yaratılışı ve sonu, tarihi olaylar, tabiatüstü şahıslar ve varlıklar ile dini olaylar hakkında anlatılan ve gerçek olduğuna inanılan kısa anlatmalardır. Bu çalışmada, şekil değiştirme motifli efsanelerde lanet konusu ele alınmıştır. Şekil değiştirme motifli efsanelerde bazı varlıkların Tanrı veya dini ve mistik şahsiyetler tarafından lanetlenmesi ile çok sık karşılaşılmaktadır. Efsanelerde kötü, yanlış ve kabul edilmeyecek davranış ve tavırlar sergileyen varlıklar (insan veya hayvan) bir lanetleme ile mutlaka cezalandırılır. Bu cezalandırma ise genellikle şekil değiştirme yoluyla yapılır. Efsanelerde varlıkların yaratılışına veya dönüşümüne dair açıklamalar, çoğunlukla beddualara dayanır. Ancak "beddua” olmadan da lanetlemenin gerçekleştiği efsaneler mevcuttur. "Lanet”, Türkçe Sözlük’te "Tanrı’nın sevgi ve ilgisinden yoksun olma” anlamında ve bedduadan daha kapsamlı kullanılmaktadır. Bu çalışmada şekil değiştirme motifli efsanelere, lanetlenen varlıklar, lanetleyen varlıklar, lanetlemenin nedenleri, lanetleme şekilleri, lanetlemenin işlevleri gibi açılardan yaklaşılmış ve konu, toplumsal değerler açısından değerlendirilmiştir.Keywords : Efsane, Lanet, Beddua, Değişim-Dönüşüm, Toplumsal Değer.