TÜRK SANATINDA AT FİGÜRÜNE İKİ ÖRNEK
Authors : Hamide Vural
Pages : 29-48
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2015-12-01
Article Type : Other
Abstract :Geçmişten, bu güne Türk kültürünün önemli bir ögesi olan at, figür olarak da sanat alanında önemli bir yere sahip olmuştur. Tarihte ilk kez atın Türkler tarafından ehlileştirildiği ve atı binek hayvanı olarak kullanan ilk insanların da Türkler olduğu, antropolojik ve arkeolojik verilerde rastlanmaktadır (Çınar, 1993, s. 14). Öncelikle, binek hayvanı olarak daha sonra da eti, sütü, derisi yönünden kullanılan at, Türk medeniyet tarihi içerisinde çok önemli bir yere sahiptir ve Türklerin yaşamında maddi ve manevi olarak çok yönlü etkisi görülmektedir. Spordan plastik sanatlara, askeriyeden devlet teşkilatının düzenine, devletlerarası ilişkilerden efsanelere, oyunlardan şölenlere kadar önemli bir öge olarak daima karşımıza çıkmaktadır. Bu değerler zaman zaman kültürel bir alışverişin ana ögesi olurken, zaman zamanda üstünlüğün, zenginliğin, gücün simgesi haline gelmiştir. At teması, teşkil ettiği bu özelliklerinden ötürü her yüzyılda farklı bir teknik ve içerikle Türk sanatının farklı dallarına yansımış, sanatçıları etkilemiş, birbirinden farklı/değerli eserler ortaya çıkmasına sebep olmuştur. At ögesi ile çalışan, geçmişten ve günümüzden birer sanatçı ele alınarak, konunun değerlendirmesi yapılmıştır. XVI. Yüzyılda yaşamış olan Nakkaş Osman, bu önemli sanatçılardan biridir. Minyatürde kendine has çizgileriyle ve atlarıyla ön plana çıkmış, eserleriyle pek çok tarihi olayın irdelenmesine ışık tutmuş, çalışmalarıyla birçok sanatçıyı da etkilemiştir. Baskı sanatı içerisinde önemli bir yere sahip olan Süleyman Saim Tekcan’ın da eserlerinde at figürlerinden etkilendiği görülmektedir. Süleyman Saim Tekcan’ın son dönemlerinde hat sanatıyla ele almış olduğu at figürü, baskı alanında dünya çapında bir başarıya sahip olmuştur. Bu bağlamda S. Saim Tekcan’ın minyatürlerden etkilenerek oluşturduğu at figürü ve kendisinin de öncüsü olan sanatçılardan Nakkaş Osman’ın at minyatürleri ele alınmış ve her iki sanatçının üslup farklılıklarının sanat alanındaki etkisi incelenmeye çalışılmıştır.Bu çalışmanın amacı Türk resim sanatında iki usta sanatçının eserlerinden yola çıkarak; at tasvirleri konusu üzerinde inceleme yapmak, Türk kültür hayatında atın önemi ve faydası baz alınarak, geçmişte olduğu gibi günümüzde de at olgusunun Türk kültürü, Türk sanatı ve sanat alanındaki etkisini belgelemektirKeywords : Türk Resim Sanatı, Türk kültüründe ve resim sanatında at tasviri, Nakkaş Osman, Süleyman Saim Tekcan, atlar