- Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi
- Vol: 7 Issue: 2
- Teachers' Opinions on Their Professional Stress: A Qualitative Study
Teachers' Opinions on Their Professional Stress: A Qualitative Study
Authors : Muharrem Gencer
Pages : 251-263
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2021-08-31
Article Type : Research
Abstract :Öğretmenlerin yaşadıkları yoğun stres; bireysel yaşamlarında ve çalıştıkları okullarda birçok soruna yol açarak toplumların geleceğini etkileyebilmektedir. Bu nedenle araştırmada öğretmenlerin meslekte yaşadıkları stresin nedenleri, sonuçları ve baş etme stratejilerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile belirlenen, Burdur ili Yeşilova ilçesinde 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde görev yapan 28 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin en önemli stres kaynağının veliler olduğu belirlenmiştir. Öğretmenler, velilerin çocuklarının eğitimleri ile ilgilenmemeleri, çocuklarının başarısızlığından öğretmeni sorumlu tutmaları ve öğretmenin işine müdahalesi gibi davranışlarını kendilerinde stres oluşturan önemli kaynaklar arasında belirtmişlerdir. Bunu sırası ile öğrenciler, öğretmenlik mesleği, okul yönetimi, fiziksel koşullar ve meslektaşlar izlemiştir. Mesleki stresin bireysel sonuçlarının psikolojik, fizyolojik ve davranışsal olduğu; örgütsel sonuçlarının ise performans düşüklüğü, okula bağlılıkta azalma, devamsızlık, yabancılaşma ve tükenmişlik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler stres ile baş etmek için pozitif düşünme, sosyal faaliyetlere katılım, bedensel hareket, dua/ibadet, etkin iletişim, düzenli beslenme ve duyarsızlaşma stratejilerini kullandıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca okullarda öğretmenlerin stres ile baş edebilmeleri için destekleyici örgüt yapısı, katılmalı yönetim, fiziksel ortamın iyileştirilmesi, hizmet içi eğitim, stres kaynaklarının ortadan kaldırılması ve iş yerinde psikolojik yardım faaliyetlerinin gerçekleştirildiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre velilere etkili anne-baba eğitimi seminerleri verilmesi ve öğretmenler ile iletişimlerini artırabilecek etkinlikler düzenlenmesi önerilebilir. Öğrencilerin, sınıf ve okul kurallarına uygun davranmalarını sağlayacak politikalar geliştirilebilir. Sonraki araştırmalara dönük olarak, benzer çalışmaların diğer eğitim paydaşlarının algılarına dayalı olarak gerçekleştirilmesi konuya farklı bakış açıları kazandırabilir.Keywords : Öğretmenlik mesleği, Mesleki stres, Baş etme stratejileri