- Ege Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 2 Issue: 1
- Azerbaycan Basınında Türkiye ve Türkçülük Konusu (Sovyet Hâkimiyetinin İlk Yıllarında ‘Kommünist’ Ga...
Azerbaycan Basınında Türkiye ve Türkçülük Konusu (Sovyet Hâkimiyetinin İlk Yıllarında ‘Kommünist’ Gazetesi Kaynaklarına Bir Bakış)
Authors : Namiq Ahmadov
Pages : 68-75
View : 19 | Download : 5
Publication Date : 2019-01-31
Article Type : Research
Abstract : Sovyet Dönemi Azerbaycan basınında Türkiye konusu ciddi merak uyandıran konulardan biri olmuştur. Sovyet hâkimiyetinin ilk yıllarına ait basın organlarında yayınlanmış makale ve haberlerde Türkçülüğe karşıt bir duruş olmasına rağmen Türkiye ve Türkçülük hakkındaki yazıların sayıca fazla ve detaylı olması dikkat çekici boyuttadır. Yayınevleri, Azerbaycan’da İlimler Akademisi’nin veya diğer edebi-kültürel kurumların henüz kurulmadığı yıllarda millî güçleri etrafında toplayan birer merkez rolünde olmuşlardır. Gazeteler bağlı oldukları kurumların siyasetini yürütmek için kurulmuş ve onların maddi desteği ile yayınlarını sürdürmektedirler. Bununla birlikte çalışmamızda odaklanılan "Komünist” gazetesi örneğinde olduğu gibi, bazı gazeteler millî düşünceyi unutmamış, makalelerin çoğunda millî bakış açısı korunmaya çalışılmış ve bunun bir sonucu olarak da çeşitli cezalarla karşılaşılmıştır. "Komünist” gazetesinin bir propaganda gücü olarak alfabe reformu gerçekleştirilmesinde ve Türkoloji kurultaylarının gerçekleşmesinde önemli katkılar sunması da önemlidir. "Komünist” gazetesinde 1920’lerde yayınlanmış makalelerin ana temasını Türkiye-Sovyet dostluğu ve Türkiye ile ilişkilerin geleceğine duyulan güven duygusu oluşturur. Ancak bir süre sonra bu yayın politikasının Sovyet hükümetinin Türkiye’ye sosyalizmi ihraç etmek için iç ve dış siyasetinin bir parçası olduğu açık bir şekilde hissedilmeye başlanır. Gazete yönetimini elinde bulunduranlar bu amaçların gerçekleşmemesiyle birlikte baskılarını artırmaya başlar. Bu noktada yazarlar takip edilmeye başlanır. "Komünist” gazetesinde "milliyetçilik yuvası” olarak nitelendirilen aydın gruplarını dağıtmak için defalarca girişimlerde bulunulur ve bu baskılar birçok tarihi belge ile Azerbaycan kültür tarihindeki yerini almıştırKeywords : “Komünist” gazetesi, Türkiye-Sovyet Dostluğu, Sovyet Dönemi, Milliyetçilik