- Ege Coğrafya Dergisi
- Vol: 30 Issue: 2
- TARİHİ BİR KAYNAK OLARAK XIX. YÜZYIL NÜFUS DEFTERLERİNDEKİ YABANCİYÂN KAYITLARININ GÖÇ ARAŞTIRMALARI...
TARİHİ BİR KAYNAK OLARAK XIX. YÜZYIL NÜFUS DEFTERLERİNDEKİ YABANCİYÂN KAYITLARININ GÖÇ ARAŞTIRMALARINDAKİ YERİ: ISPARTA VE ÇEVRE KAZALAR ÖRNEĞİ
Authors : Ilker Yiğit, Mustafa Yakar
Pages : 247-263
Doi:10.51800/ecd.959738
View : 21 | Download : 5
Publication Date : 2021-12-27
Article Type : Research
Abstract :Nüfusun yaşadığı yerle ilişkisi toplumsal yapının farklı tipleriyle yakından ilişkilidir. Değişen süreleri kapsayan yaşadığı yerden ayrılma ise, geleneksel tarım toplumunda daha çok zorunluluklarla ilgili olsa da sadece bunlarla sınırlı değildir. Nitekim XIX. yüzyıl Nüfus defterlerindeki Yabanciyân kayıtlarından edinilen bilgilere göre ticaret yapmak, eğitim almak, kamu görevlisi olmak, birisinin hizmetinde çalışmak gibi çeşitli nedenlerin kısa veya uzun süreli olarak nüfus hareketlerine neden olduğu anlaşılmaktadır. Tam da bu noktada araştırma, XIX. yüzyılın ortalarında tarım toplumundaki nüfus hareketliliğinin dünkü profilini ve örüntülerini Hamid sancağının bazı kazaları örneğinde Yabanciyân kayıtları üzerinden açıklamaya çalışmaktadır. Çalışma, Yabanciyân kayıtlarının göç araştırmalarındaki yerini ve önemini açıklamanın yanı sıra burada yer alan verilerin göç olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine dair bir tartışmayı da yapmayı amaçlamaktadır. Ayrıca çalışmada, nüfus hareketlerinin dünkü karakteristiklerinin bugüne yansımalarına dair çıkarımlarla ilişkilendirilmeye çalışılmıştır. Sonuçta, Yabanciyân kayıtlarındaki verilerin kapsam ve sınırlılıklarıyla birlikte göçün tarihine dair özgün yeri kadar dünden bugüne devam edegelen göç örüntüleri ve göçmen ağlarının geçmişine dair kayda değer katkılarının olduğu belirlenmiştir.Keywords : Tarihi coğrafya, Tarihi göç, Yabanciyân defteri, Osmanlı İmparatorluğu, Isparta.