- Ege Coğrafya Dergisi
- Vol: 27 Issue: 2
- TÜRKİYE’DE SICAKLIK EKSTREMLERİNİN SÜRELERİNDE GÖZLENEN DEĞİŞİM VE EĞİLİMLER (1950-2017)...
TÜRKİYE’DE SICAKLIK EKSTREMLERİNİN SÜRELERİNDE GÖZLENEN DEĞİŞİM VE EĞİLİMLER (1950-2017)
Authors : Ecmel Erlat, Hakan Güler
Pages : 135-148
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2018-12-24
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada 77 meteoroloji/klimatoloji istasyonunun günlük maksimum ve minimum sıcaklık gözlemleri kullanılarak 1950-2017 döneminde ekstrem sıcaklıkların etkili oldukları sürelerinde (uzunluğunda) gözlenen değişim ve eğilimler incelenmiştir. Bu amaçla İklim Değişikliği Tespiti, İzleme ve İndisler Konusunda Klimatoloji Uzman Ekibi (ETCCDMI) tarafından önerilen 27 indisten ekstrem sıcaklıkların süreleri (uzunluğu) ile ilgili olan Soğuk Dönem Süresi (en az 6 ardışık gün boyunca günlük minimum sıcaklığın 10. persantilin altında olduğu gün sayısı) ile Sıcak Dönem Süresi İndisi (en az 6 ardışık gün boyunca günlük aksimum sıcaklığın 90. persantilin üzerinde olduğu gün sayısı) seçilmiştir. Analiz sonuçları, 1950-2017 döneminde yıllık soğuk dönem süresinin 28’inde istatistiki olarak anlamlı olmak üzere 67 istasyonda azalma eğiliminde olduğunu göstermiştir. Türkiye ortalamasına göre soğuk dönem süresindeki azalma her on yıl için – 0.71 gündür. Yıllık soğuk dönem süresinde en belirgin azalma eğilimi Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde görülmektedir. 1956, 1950 ve 1953 yılları olmak üzere Türkiye’deki en uzun soğuk dönem süreleri 1950’li yılların ilk yarısında gözlenmiştir. Buna karşılık soğuk dönem süresi 1998 yılından 2017 yılına kadar olan dönemde belirgin şekilde kısalarak, referans dönemi ortalamasının altında kalmıştır. Türkiye’de 1950-2017 döneminde sıcak dönem süresi uzama eğilimi (+2.4 gün/on yıl) göstermiştir. 76 istasyonda gözlenen artış eğilimi, 61 istasyonda istatistiki olarak anlamlıdır. Son 68 yılda yıllık sıcak dönem süresinde en belirgin artma eğilimi Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde görülmektedir. 1950-1992 yılları arasındaki dönemde sıcak dönem süreleri genellikle referans dönemi ortalamasının altındadır. 1993 yılından sonra belirgin şekilde uzayan sıcak dönem süreleri, son 25 yılda kesintisiz pozitif anomali göstermiştir. Türkiye’de ortalama 6.7 gün olan sıcak dönem süresinin 49.6 güne ulaştığı 2010, son 68 yıl içinde sıcak dönem süresi açısından en dikkat çekici yıldır.Keywords : Soğuk dönem süresi indisi, sıcak dönem süresi indisi, iklim değişimi ve değişkenliği, Türkiye