- Ege Bilimsel Araştırmalar Dergisi
- Vol: 4 Issue: 1
- Okul Tabanlı Obezite Önleme Programları: Sistematik Bir Derleme
Okul Tabanlı Obezite Önleme Programları: Sistematik Bir Derleme
Authors : Havva Alici
Pages : 1-19
View : 14 | Download : 5
Publication Date : 2021-12-30
Article Type : Review
Abstract :Ülkemizde ve dünyada önemli bir kronik rahatsızlık olan obezitenin yaygınlığı son zamanlarda artış göstermektedir. Özellikle çocuk ve ergenler arasında obezite yaygınlığının artışı son yıllarda dikkat çekmektedir. Yetişkin obezite yaygınlığının neredeyse yarısının çocukluk ve ergenlik çağında başladığı düşünüldüğünde bu dönemlerde yapılacak önleme ve müdahale çalışmaları da oldukça önem arz etmektedir. Bu yaş grubundaki bireylerin zamanlarının çoğu okulda geçtiği ve pek çok davranış kalıbını okul kurumunda edindikleri için özellikle okul temelli önleme ve müdahale hizmetleri ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada okul tabanlı obezite önleme programlarının mevcut durumunu incelemek için yapılmıştır. Sistematik gözden geçirme için ‘Anadolu Tüm Kaynaklar’ ve ‘PubMed’ veri tabanlarında tarama yapılmıştır. Tarama yapılırken ‘obesity intervention’ and ‘obesity prevention’ and ‘schoolbased’ anahtar sözcükleri kullanılmıştır. 2016-2020 yılları arasında yapılmış, yayın dili İngilizce, randomize kontrollü çalışma deseni kullanılan, tam metnine erişilebilen çalışmalar incelenmiştir. Dışlama ve dahil etme kriterlerine uygun olan 16 çalışma bu araştırmaya dahil edilmiştir. İncelenen çalışmalarda uygulanan müdahalelerde beslenme ve fiziksel aktivite eğitimlerinin ortak tema olduğu görülmüştür. Müdahale süreleri 4.5 aydan 3 yıla kadar değişmektedir. Katılımcı yaşları 4-16 arasındadır. Çalışmaların çoğunluğunda izleme ölçümleri yapılmış olsa da yapılmayan çalışmalara da rastlanmıştır. Araştırmada aile, okul çevresi ve öğretmenler gibi bileşenlerin de müdahaleye dahil edildiği çalışmalar vardır. Araştırma bulgularına bakıldığında primer çıktılar olan VKİ (Vücut Kitle İndeksi), VKİ z skoru, bel çevresi kalınlığı ve yağ kütlesi yüzdesinde 9 çalışmada müdahale ve kontrol grupları anlamlı farklılıklar bulunmazken 7 çalışmada anlamlı farklılık bulunmuştur.Keywords : Çocukluk çağı obezitesi, Obezite önleme, Obezite müdahale, Okul tabanlı