- Edebi Eleştiri Dergisi
- Cumhuriyetin Ä°lanının 100. Yılı Anısına 1923âten 2023âe Sܼreli Yayınlar ve Edebiyat Özel Sayısı
- Türk Tiyatro Tarihi Açısından Necdet Mahfi Ayral’ın Meydan Mecmuasındaki Yazıları
Türk Tiyatro Tarihi Açısından Necdet Mahfi Ayral’ın Meydan Mecmuasındaki Yazıları
Authors : Yakup ÖZTÜRK, Rukiye KIR
Pages : 58-73
Doi:10.31465/eeder.1399956
View : 75 | Download : 83
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Necdet Mahfi Ayral (1908-2004) Türk tiyatro ve sinema oyuncusudur. Darülbedayi dönemi Türk tiyatrosunun sonuna yetişmiştir. Muhsin Ertuğrul’un onayı ile tiyatroya kabul edilmiştir. 1932’de Yedi Köyün Zeynep’i oyunu ile ilk defa sahneye çıkmıştır. Birbirinden önemli projelerde çalışmıştır. Sadece tiyatro ile yetinmemiş kamera karşısına geçerek sinema filmlerinde de yer almıştır. Uzun yıllar sinemada Muhsin Ertuğrul’un asistanlığını yapmıştır. 1968’de sanat hayatının otuz altıncı yılında kendisi için jübile gecesi tertip edilmiştir. Türk Tiyatrosu dergisi bu gecenin hatırasına Necdet Mahfi Ayral Özel Sayısı yayımlamıştır. Necdet Mahfi Ayral, sahne ve oyunculuk ile irtibatını sürdüğü sırada zengin sayılacak bir arşiv de kurmuştur. Elindeki malzemenin İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın arşivinden daha zengin olduğunu söylemiştir. Emekliliği sonrasında Meydan mecmuasında "Tiyatro Sohbeti” üstbaşlığı ile yazılar kaleme almıştır. Bu makalede Ayral’ın söz konusu dergideki yazılarından hareketle onun Türk tiyatro tarihine katkıları tespit edilmiştir. Çalışmada Ayral’ın biyografisi ve sanat hayatı da sunulmuştur. Tiyatro sanatçısının sahip olması gereken özellikler ya da sanatçının uzak durması gereken davranışlar Ayral’ın yazılarında öne çıktığı için bu makalede bunlara da yer verilmiştir. Türk tiyatrosuna hizmet etmiş farklı tiyatro hareketlilikleri, kurumlar ve kuruluşlar da Ayral’ın yazılarından hareketle bir tasnif dâhilinde burada öne çıkarılmıştır. Hatıra üslubundaki bu yazılar oldukça dağınık bir kompozisyondadır. Ayral’ın oyun eleştirmenliği teorik bir zeminden yoksun, duyguya dayalıdır.Keywords : Tiyatro, Türk tiyatrosu, Meydan mecmuası, eleştiri, “Tiyatro Sohbeti”