- Edebi Eleştiri Dergisi
- Vol: 6 Issue: 1
- NÜKTEDAN KİMLİĞİ VE MİZAHİ YAZILARIYLA ANKARA’NIN GÜLDÜREN YÜZÜ PAŞA KAZIM
NÜKTEDAN KİMLİĞİ VE MİZAHİ YAZILARIYLA ANKARA’NIN GÜLDÜREN YÜZÜ PAŞA KAZIM
Authors : İbrahim ÖZEN
Pages : 43-61
Doi:10.31465/eeder.1052145
View : 13 | Download : 3
Publication Date : 2022-03-24
Article Type : Research
Abstract :Paşa Kazım, Milli Mücadele ve Cumhuriyetin ilk yıllarında Ankara’nın nüktedan kimliğiyle tanınmış şöhretli bir ismidir. Onun paşalığı, Şam Harbiye Mektebi’nde öğrenciyken arkadaşlarıyla sahneledikleri bir tiyatro oyunundaki rolünden gelir. Bu oyunda kazandığı paşalık unvanı, ömrünün sonuna kadar isminin başında bir sıfat olarak kalmıştır. Hayatının merkezine neşeyi koyan ve bulunduğu meclislerin güldüren yüzü olan Paşa Kazım, Atatürk’ün sofrasında ve Anadolu seyahatlerinde yer alacak kadar Ankara muhitinde kendini sevdirmiştir. Onun mizahi kişiliğinde anılması gereken başlıca özellik, ilmi konuları tetkik ve tahlil eder gibi açıklamaya çalışıp kurduğu saçma cümleler ile muhatabını güldürmesidir. Bu yönüyle tanınan Paşa Kazım, davetli olarak yer aldığı konferanslarda, gazete röportajlarında, dostlarına yazdığı mektuplarda adından sıkça söz ettirmiş, mantıksız olayların anlatımında kullanılan "Paşa Kazım uydurması” tabirine kaynaklık etmiştir. Milli Mücadele yıllarından itibaren Paşa Kazım, aynı zamanda bir mizah yazarıdır. Sırasıyla Anadolu’da Peyam-ı Sabah gazetesinde, Türk Hava Mecmuası’nda, Hâkimiyeti Milliye gazetesinde mizah içerikli köşe yazıları, hatıralar, vecizeler, maniler ve şiirler kaleme almıştır. Ancak şimdiye kadar Paşa Kazım’ın ne hayatına ne de yazılarına yönelik herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada onun süreli yayınlarda tespit edilen yazıları incelenecek, yazılarından hareketle mizahi kişiliğinden bahsedilecektir. Çalışma sonucunda Paşa Kazım’ın mizahı bir araç olarak kullandığı, milli bir görev bilinciyle toplum faydasını amaç edinerek basında yer aldığı görülmüştür. Çalışma hem Cumhuriyet döneminin unutulmuş bir mizahi kişiliğini tanıtması hem de topluma ulaşmada mizahın rolüne değinmesi bakımından önem arz etmektedir.Keywords : Milli Mücadele, Cumhuriyet Dönemi, Basın, Paşa Kazım, Mizah