Kültür Endüstrisi, Panoptisizm ve Edebiyat Dergileri
Authors : Betül Bayraktar
Pages : 340-350
Doi:10.31465/eeder.857354
View : 28 | Download : 11
Publication Date : 2021-10-31
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada edebiyat dergilerinin birer süper-panoptikon olduğu anlatılmaktadır. Jeremy Bentham’ın hapishane modeli olarak çizdiği panoptik mimariye göre ortada yer alan gözetleme kulesi çevre odalardaki insanların davranışlarını etkiler. Öyleyse bu gözetlenme biçimi bir oto-kontrol oluşturur ve insanlar kendilerinden beklenen şekilde normalleşir. Bu mimari biçimden yola çıkan Fransız post-yapısalcı Michel Foucault’nun modern iktidar kuramına göre insanların normalleşmesi panoptik örgütlenmeden kaynaklanır. Birtakım söylemsel ifade ve pratiklerle nasıl davranılması gerektiği öğretilir. Söz konusu normallerin iletilmesinde en önemli araç medyadır. Her zaman normali temsil eden medya da panoptik bir örgütlenmedir. Nasıl giyineceğimiz, nasıl düşüneceğimiz, nerede tatil yapacağımız medya ile iletilerek normallik toplumu oluşturulur. Edebiyat dergileri de birtakım söylemlerin iletilmesinde önemli araçlardandır. Çalışmada, bu dergilerin bir süper-panoptikon olduğu iddiası kuramsal çerçeveye oturtulmaktadır. Böylece sonraki çalışmalarda dergilerin okuru normalize ettiği/ özneleştirdiği düşüncesiyle söylem analizi çalışmalarına katkı sağlamak hedeflenmektedir.Keywords : kültür endüstrisi, panoptisizm, yönetimsellik, edebiyat dergileri, söylem