- Edebi Eleştiri Dergisi
- Vol: 3 Issue: 3 Special Issue
- PİERRE MACHEREY’NİN EDEBİ ÜRETİM TEORİSİ BAĞLAMINDA‘‘ÇİMENLERİN EFENDİSİ’’ ŞİİRİNİN TAHLİLİ...
PİERRE MACHEREY’NİN EDEBİ ÜRETİM TEORİSİ BAĞLAMINDA‘‘ÇİMENLERİN EFENDİSİ’’ ŞİİRİNİN TAHLİLİ
Authors : Uğur YOKSUL
Pages : 287-299
Doi:10.31465/eeder.582647
View : 13 | Download : 3
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Topluma dönük eleştiri kuramları içerisinde kabul edilen Marksist eleştiri bünyesindeki yazarlar, ekonomik koşulları ve buna bağlı olarak sınıf çatışmalarını Sosyalist bir dünya görüşüyle algılayarak eserlerini bu minvalde vermeye çalışırlar. Marksist eleştiri, temelini Marx ve Engels’in görüşlerine dayandırsa da zamanla kendi içerisinde farklı yaklaşımları barındırmıştır. Söz gelimi Toplumcu gerçekçi anlayış, Üretim olarak sanat ve Frankfurt Okulu bu anlamda örnek olarak gösterilebilir. G.Lukacs, klasik Marksist anlayışın dışında estetik konusuna eğilerek Frankfurt Okulu’nun da temelini oluşturur. Lenin ve daha sonra Stalin’in edebiyatı parti anlayışına uydurma çabaları angaje edilmiş sanatçıları ortaya çıkarmış ve bu anlayışa uymayan sanatçılar maddi-manevi yaptırımlara maruz kalmıştır. Bu yüzden Modernist yazarlar, Frankfurt Okuluna kadar ciddi anlamda eleştiri almışlardır. Frankfurt Okuluyla birlikte asıl ideolojinin bahsedilen sanatçıların elinde yansıtıldığı fikri ortaya atılmıştır. 1960’lı yıllarda Althusser’in öğrencisi olan Pierre Macherey, Marksist ideolojinin aslında angaje edilen sanatçının düşüncesini yansıttığını iddia etmiş bu yüzden de ideolojinin, sanatçının eserde bıraktığı boşluklarda aranması gerektiğini belirtmiştir. Bu yönüyle Marksist eleştiri, Macherey’de ideolojinin ayıklama bir şekilde yansıtılmasından çıkarak yazarın eserde sustuğu boşluklarda arandığı bir eleştiriye dönüşmüştür. Bu çalışmada Öncelikle Marksist eleştirinin kısaca gelişim süreci anlatılacak, daha sonra Pierre Macherey’nin Edebî Üretim Teorisi eserinden yola çıkılarak Birhan Keskin’in Çimenlerin Efendisi şiiri tahlil edilmeye çalışılacaktır.Keywords : Marksist Eleştiri, Pierre Macherey, Edebi Üretim Teorisi, Şiir Tahlili