- Edebi Eleştiri Dergisi
- Vol: 2 Issue: 1
- TARÎKAT VE SİLSİLE GELENEĞİ İÇERİSİNDE BİR SÜNBÜLİYYE SİLSİLESİ
TARÎKAT VE SİLSİLE GELENEĞİ İÇERİSİNDE BİR SÜNBÜLİYYE SİLSİLESİ
Authors : Tuğba Özçelik
Pages : 106-113
Doi:10.31465/eeder.406260
View : 21 | Download : 9
Publication Date : 2018-04-30
Article Type : Other
Abstract :TARÎKAT VE SİLSİLE GELENEĞİ İÇERİSİNDE BİR SÜNBÜLİYYE SİLSİLESİ ÖZ İnanç ve inanış, tarihin çok eski çağlarından beri Türk toplum hayatında önemli bir yer edinmiş ve Türk kültürünün üst sıralardaki unsurları arasında yer almıştır. Bu bağlamda, din asırlar boyu toplum hayatının merkezinde olan ve toplum hayatına yön veren bir olgu olarak varlığını korumuştur. İslâmiyet’in ilk asırlarında, dinin hissî bir duyuşla içselleştirilmesi / özümsenmesi şeklinde ortaya çıkan ve gönlün duygu yoğunluğu ile anlam kazanan tasavvuf ise sonraki asırlarda dallanıp budaklanarak 13. yüzyıldan itibaren Türk toplum hayatında dinin yanında biçimleyici ve belirleyici bir algı olagelmiştir. Yol gösterici olan şeyhlerin silsile yoluyla Hz. peygamber ile ilişkilendirilişi tarikatlar için oldukça önemlidir. Bu silsileler Hz. Ebubekir ya da Hz. Ali üzerinden peygambere ulaştırılır. Önceleri rivayete dayalı dini ilimler için önemli olan "silsile" kavramı bu ilimlerin kitaplaşmasıyla önemini yitirmiştir. Ancak, tarikatlar içindeki önemini korumayı sürdürmüştür. Osmanlı devletinin kuruluşunda adeta bir harç vazifesi gören ve devamında da yerini sıkıca koruyan tasavvuf, hanedan üyeleri ve halk için vazgeçilmez bir kavram olmuş, Osmanlı kültürü ve terbiyesinin şekillendiricisi olarak algılanmıştır. Bu tarîkatlar arasında Halvetiyye ve kolları da yerini almıştır. Cemâl Halvetî ile İstanbul'a gelen Halvetîlik II. Bâyezid tarafından desteklenmiş, Halvetiyye’nin bir kolu olan Sünbüliyye de Sünbül Sinân tarafından oluşturulmuştur. Silsile, Sünbül Sinân’dan sonra Merkez Efendi ve halefi olan diğer şeyhler tarafından devam ettirilmiş, Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar varlığını korumuştur. Bu çalışmada hicrî 1169 yılında Kayyımzade Muhammed Efendi ve Kürekçibaşızade Ali Efendi tarafından yazılan Sünbüliyye silsilesi hakkında bilgi verilecek ve bu konuları kapsayan tasavvuf, tarikat ve silsile kavramları değerlendirilecektir. Anahtar Sözcükler: İnanç, din ve tasavvuf, Halvetiyye, Sünbüliyye, silsile A SUNBULİYYE LINEAGE WITHIN THE TRADITION OF THE RELIGIOUS ORDER AND LINEAGE Abstract Belief and faith has taken a very important place in Turkish social life since the ancient times and has been one of the leading forces in Turkish culture. In this term, religion has maintained its presence as a notion that has been in the centre of the society and led it for centuries. In the early ages of Islam, sufism, emerging as an internalization with an emotional perception and becoming meaningful with the heart’s intensity of feelings, has become a forming and determining perception in the Turkish society since 13 th century together with religion. The association of sheikh with the Prophet through the lineage is very important. These lineages are linked through Ebubekir or Ali. Previously based on religious sciences produced orally, the concept of "lineage” has lost its importance after the publication of these sciences. However, it preserves its importance in orders. Sufism, which functioned as mortar in the establishment of Ottoman Empire and maintained its place, was an indispensible concept among the royal members and the people and was perceived as a forming force of Ottoman culture and education. Among them, Khalwatiyya and its branches have also taken place. Khalwatiyya coming to İstanbul through Cemal Halvetî was supported by Bayezid II and one of its branches, Sunbulliyye, was formed by Sünbül Sinan. Lineage has been carried on by Merkez Efendi and his successors after Sünbül Sinan, surviving until the beginning of the first years of the Republic. This study will examine Sunbulliyye lineage written by Kayyımzâde Muhammed Efendi and Kürekçibaşızâde Ali Efendi in 1169 (hegira) and discuss the concepts of Sufism, order and lineage. Keywords: Faith, religion and Sufism, Khalwatiyya, Sunbuliyya, lineage.Keywords : İnanç, din ve tasavvuf, Halvetiyye, Sünbüliyye