- Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- TANZİMAT’TAN SERVET-İ FÜNÛN’A KLÂSİK- MODERN TARTIŞMALARI ÜZERİNE BAZI TESPİTLER
TANZİMAT’TAN SERVET-İ FÜNÛN’A KLÂSİK- MODERN TARTIŞMALARI ÜZERİNE BAZI TESPİTLER
Authors : Fatih Alper Taşbaş
Pages : 81-100
View : 9 | Download : 1
Publication Date : 2011-07-23
Article Type : Other
Abstract :18. asır, Osmanlı İmparatorluğu’nun askeri, siyasi, ekonomik ve bürokratik anlamda değişiminin yanı sıra, kültür ve edebiyat alanlarında da kendini sorgulamaya başladığı bir dönemdir. Bu asırda, Klâsik edebiyatımızın bir çıkmaza girdiği görülür. Bu çıkmaz, yeni/ modern bir edebiyatın habercisi olur. 19. asırla beraber, devletin diplomatik ilişkilerinin düzgün bir biçimde yürümesi amacıyla, 1821’de Tercüme Odası kurulur. Burada yetişen isimler, sadece devlet bürokrasisinde önemli yerlere gelmemişler, aynı zamanda bu isimlerden bazıları Batı’yı ve Batı edebiyatını tanıma ve tanıtma imkânı bulmuşlardır. Mustafa Reşid Paşa himâyesindeki Şinasi, Ziya Paşa, Nâmık Kemal, Ahmet Vefik Paşa gibi isimler, edebiyatımızın modernleşmesi ve dilin ıslahı konusunda çalışmalar yaparlar. Yazdıkları makaleler ve eserlerle modernleşme konusundaki düşüncelerini ifade ederler. Tanzimat’ın ikinci kuşak sanatçıları da -Recaizade Ekrem, Muallim Naci vd.- zaman zaman fikrî ayrılığa düşseler de aynı yolu izlemişlerdir. Onlardan sonraki kuşağı oluşturan Servet- Fünûn dönemi sanatçıları ise, tamamen Batılı bir edebiyat ortaya koymaya çalışırlar. Bazı sanatçılar modern/yeni/Batılı bir edebiyat taraftarı iken, bazıları klâsik edebiyattan yararlanmaya devam ederler. Böylece, Tanzimat’tan başlayarak Servet-i Fünûn’u da içine alan dönemde, edebiyatımızda bir takım klâsik/ modern tartışmaları görülür. Söz konusu tartışmalar sadece bahsi geçen dönemde değil, tartışmaların muhtevası değişmekle beraber, günümüzde de görülmektedir. Pek çok bilim ve sanat alanında olduğu gibi edebiyatta değişim ve gelişim kaçınılmazdır. Bu çalışmada, edebiyatta modernleşme hareketlerinin ilk kez somut bir biçimde ortaya çıktığı Tanzimat Dönemi ve Batılı anlayışta bir edebiyatın amaçlandığı Servet-i Fünûn döneminde, edebiyatımızda görülen klâsik/modern tartışmaları irdelenmeye çalışılmıştır. Ele alınan polemikler vasıtasıyla, edebiyatçıların ve münevverlerin, modern edebiyat yolunda yaşadığı edebî, fikrî ve kültürel çıkmazların ve gelgitlerin yansımaları, dönemin edebî anlayışına etkileri tespit edilmeye çalışılmıştırKeywords : Edebiyat, Türk Edebiyatı, Tanzimat Devri Türk Edebiyatı, Servet-i Fünûn Devri Türk Edebiyatı, Klâsik Türk Edebiyatı, Yeni/Modern Türk Edebiyat, Klâsik- Modern, Tartışma/ Polemik