Sağlık Davranışı Modelleri
Authors : Serap BULDUK, Seher YURT, Yeliz DİNÇER, Elif ARDIÇ
Pages : 28-34
View : 22 | Download : 1
Publication Date : 2015-01-31
Article Type : Review
Abstract :Teorik modeller hem günümüz hem de gelecekteki sağlık davranışı anlayışımıza yol göstereceği gibi araştırma ve girişimimizi de yönlendirmektedir. Her model veya teori sağlık davranışı bölgesinin farklı birer yol haritasına benzetilebilir ve farklı haritalar (teoriler) de aynı bölgeyi değişik şekillerde tarif edebilir. Yeni bir bölgeye girdiğimiz zaman bir haritaya ihtiyacımız vardır. Kabaca çizilmiş ya da kötü ölçeklendirilmiş bir harita bile hiç olmamasından iyidir. Haritalar ilgili kavramların, ne şekilde bağlantılı olduklarını ve belki bir yerin diğerine uzaklığını gösterir. Zaman içerisinde aynı bölgeye ait farklı haritalar geliştirildiğinde ve bu haritalar karşılaştırıldığında bölge daha da netleşir. Kesin ya da doğru bir harita yoktur, sadece ihtiyaçlarımıza en iyi şekilde karşılık veren bir harita yada teori vardır. Bu yüzden, farklı teoriler değerlendirirken karşılaştırılabilir sorular sorulmalıdır. Nitekim farklı teoriler değerlendirildiğinde ve karşılaştırıldığında bunların ayırdedici tahminlerinin o kadar da farklı olmadıkları ortaya konulmuştur. Farklılıkların çoğu gerçekte bir kavramın diğerinden daha fazla vurgulanması noktasındadır. Bu makalenin amacı Glantz ve arkadaşlarının (2008) kriterlerine dayalı olarak, son yıllarda davranış bilimleri alanında yayınlanan ve eğitim, sağlık ve teorik çerçevede en çok kullanılan üç sağlık davranış modelini okuyuculara kaynak teşkil etmesi adına sunmaktır.Keywords : Sağlık davranış modelleri, sağlık inanç modeli, planlanmış davranış teorisi, transteoretik model