- Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi
- Vol: 4 Issue: 3
- Fibromiyalji; Bir Psikiyatrik Bozukluk Mu, Yoksa Birliktelik Mi?
Fibromiyalji; Bir Psikiyatrik Bozukluk Mu, Yoksa Birliktelik Mi?
Authors : Adnan ÖZÇETİN
Pages : 34-44
View : 12 | Download : 2
Publication Date : 2014-01-16
Article Type : Review
Abstract :Fibromiyalji, yaygın kas iskelet sistemi ağrısı ile karakterize ve beraberinde yorgunluk, uyku bozukluğu, irritabl kolon sendromu gibi farklı sistemleri de içeren klinik semptomlara sahip bir sendromdur. Santral Sensitivite sendromları arasında olduğu kabul görmektedir. Amerikan Romatoloji Derneği (ACR) 2010 yılında ağrının yanı sıra bitkinlik, dinlenmiş uyanmama, kognitif belirtiler ve somatik belirtileri de ekleyerek yeni tanı kriterleri tanımlamıştır. Psikiyatrik bozuklukların önemli bir kısmında görülen belirtilerin fibromiyaljide de görülmesi nedeniyle bu hastalığın psikiyatrik bozukluklarla yakınlığını incelemek için literatür taraması yaptım. Fibromiyalji ve psikiyatrik belirti ve / veya bozuklukları arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaları araştırıp bu derlemeyi hazırlamak için pubmed ve google akademik arama motorlarından yararlanıldı. Kullanılan anahtar kelimeler; fibromiyali, psikiyatrik bozukluklar, depresyon, anksiyete, dissosiyasyon, somatoform bozukluklar, travma sonrası stres bozukluğu, kişilik özellikleri, psikoz, öfke ve ağrı idi. Literatürde; sağlıklı kontrol ve diğer romatizmal hastalık gruplarına göre fibromiyaljide psikiyatrik bozukluk eş tanısı ve psikiyatrik belirti oranı anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Bunlar daha çok depresyon ve kaygı bozuklukları, çocukluk çağı ve erişkinlik dönemi travmaları ile ilişkili travma sonrası stres bozukluğu, dissosiyatif bozukluklar ve somatoform bozukluklar şeklinde sıralanabilir. Fibromiyaljide kendine yönelik ve sosyal olarak kabul edilen mükemmelliyetçiliğin fazla, nörotizm, aleksitimi, psikasteni ve dolaylı saldırganlığın yüksek, yansızlığın ise kontrollere göre düşük, anlaşılabilirlik düzeyinin düşük ve yüksek zarardan kaçınma, düşük kendini yönetme, düşük sebat etme, bastırılmış ve içe döndürülmüş öfkenin öne çıkan kişilik özellikleri olduğu görülmektedir. Tedavide FDA onayı alan pregabalin, serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI) olan duloksetin ve milnacipran etkilidir. Ayrıca amitriptilin, venlafaksin ve bazı miyorelaksanların da etkinliği gösterilmiştir. Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde önemli yeri olan Bilişsel Davranışçı Terapi ve hasta eğitimi etkili olup giderek daha çok kullanılmaktadır. Özellikle somatoform bozukluklarda olduğu gibi fibromiyaljide de bedensel yakınmalar ön planda olup yapılan fiziksel muayene ve laboratuvar tetkiklerinde hastalık tablosunu açıklayacak bulgu saptanamamaktadır. Fibromiyaljinin nedenlerine ilişkin veriler, hastalığın klinik özelikleri ve tedavide etkili olan yöntemler dikkate alındığında en azından bazı alt gruplarının psikiyatrik bir bozukluk olabileceğini düşündürmektedir.Keywords : Fibromiyalji, psikiyatrik belirtiler, psikiyatrik bozukluklar, kişilik, tedavi