- Dünya Dilleri, Edebiyatları ve Çeviri Çalışmaları Dergisi
- Vol: 1 Issue: 1
- Çeviri Göstergebilimi ile Kent Göstergebiliminin Bütünleşik Bağlamında Özde Çeviri Kavramının İncele...
Çeviri Göstergebilimi ile Kent Göstergebiliminin Bütünleşik Bağlamında Özde Çeviri Kavramının İncelenmesi
Authors : Sündüz Öztürk Kasar
Pages : 1-25
View : 24 | Download : 6
Publication Date : 2020-06-30
Article Type : Research
Abstract :2012 yılında Peter Lang Yayınlarından çıkan Défis et enjeux de la médiation interculturelle [Kültürlerarası Aracılığın Başkaldırıları ve Kazanımları] başlıklı kitapta yer alan « Traduction de la ville sous le point de vue sémiotique: Istanbul à travers ses signes en trois langues [Göstergebilim Bakış Açısından Kent Çevirisi: Üç Dilde Göstergelerinin Anlatımıyla İstanbul]» adlı çalışmamızda çeviribilim için yeni bir kavram ortaya atma imkânımız oldu: Türkçede « özde çeviri » olarak adlandırdığımız bu kavram yayınlanmış olduğu yerel dil bağlamında özgün eser olarak üretilmiş ancak özünde zihinsel bir çeviri işleminin yer aldığı bir ürüne işaret etmektedir. Bir başka deyişle, eserin oluşturulduğu dil ve kültür eserin yansıttığı dil ve kültürden farklıdır: yazar yapıtını oluştururken bir dilden diğerine zihninde gerçekleştirdiği bir çeviri işlemi aracılığıyla geçer ve bu zihinsel çeviri işlemi tıpkı kâğıt paraların dokusundaki filigran gibi metnin dokusunda bir iz bırakır. Okur rahatlıkla bir özgün eser değil de bir çeviri okuduğunu düşünebilir. Bizi bu kavramı tasarlamaya iten olgu, İngiliz yazar Jason Goodwin’in beş ciltlik polisiye roman dizisi oldu: Janissary Tree [Yeniçeri Ağacı] (1. cilt; 2006) ile başlayan, The Snake Stone [Yılanlı Sütun] (2. cilt; 2007), The Bellini Card (3. cilt; 2008), An Evil Eye (4. cilt; 2011) ile devam eden ve The Baklava Club (5. cilt; 2014) ile son bulan bu dizide Goodwin 19. Yüzyıl sonu İstanbul’unda geçen kimi olayları anlatmaktadır. Bu olaylar yapıtın hedef kitle olarak yöneldiği İngiliz okurları için son derece yabancı ve uzaksı gerçeklikleri yansıtmakta, dolayısıyla, yapıt bir çeviri etkisi yaratmaktadır. Bizans tarihi ve Osmanlı tarihi uzmanı olan Goodwin bu kültürleri ve toplumları çok yakından tanıdığı için özde çeviri yaratmaya çok müsait bir yazardır. Bu makalede, Jason Goodwin’in adı geçen eserlerinden yola çıkarak özde çeviri kavramını tanımlamaya ve örneklendirmeye çalışacağız.Keywords : Özde çeviri, Aslına çeviri, Çeviri göstergebilimi, Kent göstergebilimi, Jason Goodwin