- Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 48
- NETÂYİCÜ’L-İ̒TİKÂDİYYE FÎ USÛLİ’L-FIRAKİ’L-İSLÂMİYYE İSİMLİ RİSÂLENİN İSLAM MEZHEPLERİ TARİHİ AÇISIN...
NETÂYİCÜ’L-İ̒TİKÂDİYYE FÎ USÛLİ’L-FIRAKİ’L-İSLÂMİYYE İSİMLİ RİSÂLENİN İSLAM MEZHEPLERİ TARİHİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRMESİ
Authors : Rifat TÜRKEL
Pages : 365-386
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2016-04-28
Article Type : Other
Abstract :İslam Mezhepleri ile ilgili günümüze kadar hicri III. asır ve sonrası yazılan eserler ulaşmıştır. Daha sonraki dönemlerde bu eserler üzerine çalışmalar yapılmış, Osmanlı döneminde çalışmaların artmasıyla beraber yeni eserler ortaya çıkmıştır. Kütahya Vahid Paşa Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunan en-Netâyicü’l-İ̒ʻtikâdiyye fî Usûli’l-Fıraki’l-İslâmiyye isimli risâle, İslam Mezhepleri Tarihi ile ilgili Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yazılmış eserlerden birisidir. Bu sebeple çalışmamızda müellifi bilinmeyen bu eseri farklı noktalardan inceleyerek değerlendirmeler yapmayı hedefledik. Bunun için risalenin ilk önce İslam Mezhepleri Tarihi bilimi içerisindeki yerini ele aldık. Akabinde içerisinde bulunduğu mecmua ile risâlenin genel özellikleri hakkında bilgiler verdik. Daha sonra risalenin kaynakları açısından incelemesini yaparak aidiyeti konusunda değerlendirmelerde bulunduk. Ayrıca risâlenin metodu ve içeriğinden ayrıntılı olarak bahsettik. Bu esnada risalenin kaynakları ile aidiyeti konusunda ilgili eserlerle birebir karşılaştırmasını yaptık. Buna göre Netâyicü’l-İʻtîkâdiyye , Eş‘arî fırak geleneğine ait bir risâle olup Ȃmidî, Ȋcî ve Cürcânî tarafından yazılmış eserlerin birebir benzeri olmasa da devamı niteliğinde bir eserdir. Bu özelliğiyle İslam Mezhepleri Tarihi açısından orijinal değildir. Ayrıca müellifi bilinmeyen eserin Gümüşhânevî’ye ait kayıp Netâyicü’l-İʻtikâdiyye isimli eser olması kuvvetle muhtemeldir. Diğer taraftan Netâyic , XIX. yüzyıl Mezhepler Tarihi çalışmaları ve eğitimi konusunda da fikir vermektedir.Keywords : Netâyicü’l-İʻtikâdiyye fî Usûli’l-Fıraki’l-İslâmiyye, Eş‘arî Makâlât ve Fırak Geleneği, Gümüşhanevî, Sunkûrî