- Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 22 Issue: 1
- KAFKA, METAMORFOZ VE EMEĞİN YABANCILAŞMASI
KAFKA, METAMORFOZ VE EMEĞİN YABANCILAŞMASI
Authors : Serdar Öztürk, Bilge Çipe
Pages : 105-121
Doi:10.16953/deusosbil.512520
View : 20 | Download : 9
Publication Date : 2020-03-26
Article Type : Research
Abstract :Franz Kafka kendisinin de sürekli yaşadığı "yabancılaşma” duygusunu en iyi anlatan yazarlardan birisidir. Yazar hikâye ve romanlarında bu olguya oldukça geniş yer vermiştir. Yabancılaşma kavramı birçok disiplin tarafından tanımlanan geniş ve tartışmalı bir kavramdır. Özellikle son yıllarda sosyolojinin çalışma alanına giren kavram, Karl Marx tarafından iktisat sosyolojisi içerisinde incelenen bir konu olmuştur. Modern hayatta birey üretirken tükenen ve dört aşamalı yabancılaşma yaşayan bir varlık haline gelmektedir. Marx bu duruma "yabancılaşmış emek” tanımı yapmaktadır. Birey önce üretim yaparak kendini gerçekleştirirken ürettiği nesnenin elinden alınması ile ilk yabancılaşma aşamasını yaşar. Çünkü insan ürettiği nesneyi kontrol eden durumda iken son noktada kontrol edilen bir meta haline dönüşmüştür. Daha sonra bireyin kendi içinde ikilem yaşaması, yani kapitalist sistemin tüketim ve üretim dayatmalarına karşılık öz itibari ile bu durumu reddetmesi ikinci aşama yabancılaşma yaşatmaktadır. Bu aşamadan sonra birey diğer insanlara yabancılaşmaya başlar. Nihayetinde kendi türüne yabancılaşan birey toplum tarafından dışlanır ve sistem dışına itilir. Kafka’nın metamorfozdaki kahramanı Gregor Samsa’nın yaşadığı yabancılaşma bu dört aşamanın son safhasını derin bir şekilde anlatmaktadır. Kafka hikâyenin kahramanını fiziksel bir dönüşüm ile anlatırken bu aşamaya getiren durumları satır aralarına tek tek yerleştirmiştir. Metamorfoz Türkçe ’ye "Dönüşüm” "Değişim” olarak geçmiştir. Bu çalışma, adı geçen eserinsosyo-ekonomik anlamda tahlil edilmesi üzerine kaleme alınmıştır. Hikâye içerisinde geçen birçok vakada gerek Kafka’nın yazdığı dönemin toplumsal durumunu, gerekse Gregor Samsa özelinde aile yapılarını görmek mümkündür. Dolayısı ile yabancılaşma kavramının iktisadi anlamda karşılığı ve bu anlamın birey hayatında hangi noktalara temas ettiği çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır.Keywords : Franz Kafka, Metamorfoz, Dönüşüm, Yabancılaşma