- Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Dergisi
- Vol: 24 Issue: 70
- Türkiye’de Terra ve Aqua MODIS Uydularından Elde Edilen Aerosol Optik Derinliğinin Zamansal ve Mekan...
Türkiye’de Terra ve Aqua MODIS Uydularından Elde Edilen Aerosol Optik Derinliğinin Zamansal ve Mekansal Değişimi
Authors : Selin KARSLIOĞLU, Elif TEZCAN, Gizem TUNA, Tolga ELBİR
Pages : 303-316
Doi:10.21205/deufmd.2022247027
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2022-01-17
Article Type : Research
Abstract :Atmosferik aerosollerin izlenmesi amacıyla uydular tarafından üretilen Aerosol Optik Derinliği (AOD) verisi kullanılmaktadır. Kısaca, belli bir dalga boyundaki elektromanyetik enerjinin atmosferdeki aerosoller nedeniyle azalması olarak tanımlanan bu parametreyi küresel ölçekte başarı ile üreten uyduların başında Terra ve Aqua uyduları gelmektedir. Her iki uydu sahip oldukları Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) isimli özel bir sensör ile yerküre üzerinde günlük AOD gözlemi yapmaktadır. Ancak, AOD tespitini zorlaştıran ve bölgelere göre değişkenlik gösteren çeşitli etmenler vardır. Bu çalışmada, Terra ve Aqua uydularının güncel MODIS veri koleksiyonundan (C6.1) iki farklı algoritma (Dark Target-DT ve Deep Blue-DB) kullanılarak üretilen AOD verilerinin Türkiye’deki değişimleri belirlenmiştir. Çalışmada DT algoritması ile üretilen iki farklı mekansal çözünürlüklü (3 km ve 10 km) ürün incelenirken DB algoritmasının sadece 10 km çözünürlüklü veri üretmesi nedeniyle tek ürün değerlendirilmiştir. Ülke genelinde mekansal değişimler irdelenirken normalleştirilmiş fark bitki örtüsü indeksi (NFBÖİ) verileri kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre ülkemizde NFBÖİ değeri yüksek olan bölgelerde DT algoritmasının DB algoritmasına göre daha başarılı olduğu görülmüştür. Ülkemizde AOD verilerinin mevsimlere göre farklılık gösterdiği, genelde ilkbahar ve yaz aylarında daha büyük AOD değerleri elde edildiği görülmüştür. Ayrıca, Terra uydusunun Aqua’ya göre daha fazla veri ürettiği ve 10 km’lik ürünlerin 3 km’lik ürünlere göre daha başarılı olduğu sonucu elde edilmiştir. Bu çalışma kapsamı itibariyle ülkemizde gerçekleştirilen ilk çalışma olup, gelecekte AOD verisi kullanacak araştırmacılara çalışılacak bölgeye uygun uydu, algoritma ve ürün seçiminde yol göstereceği düşünülmektedir. Özellikle, yerleşim alanlarında ölçülen yer seviyesindeki partikül madde (PM10, PM2.5) konsantrasyonlarını AOD verisi yardımıyla tahmin etmeye yönelik hazırlanacak istatistiksel tahmin modellerine de katkı sağlayacaktır.Keywords : AOD, MODIS, Zamansal ve Mekansal Değişim, Türkiye