Hadis Usulünde Makrûn Rivayet Olgusu
Authors : Recep Bilgin
Pages : 79-111
Doi:10.21054/deuifd.1087166
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-15
Article Type : Research
Abstract :Hadis rivayetinde önemli hususlardan birisi, bir hadisin muhtelif tarikle rivayet edilmesi meselesidir. Muhaddisler tasnif dönemi öncesinden başlamak üzere bir hadisin farklı varyantlarını elde etmek için yoğun çaba harcamışlardır. Musannifler de bu varyantları eserlerinde tek senette birleştirmek için çeşitli usuller geliştirmişlerdir. Bu usullerden birisi de maḳrûn rivayettir. Maḳrûn rivayet, özellikle zayıf râvilerle güçlü râvileri aynı senedde bir araya getirerek hadisi ve senedi takviye amacına dayanır. Hadis usulünde makrûn rivayet, mütâbaat rivayetle bazı açılardan ilişkili olsa da yöntem, tanım ve işlev açısından mütâbaattan farklıdır. Araştırmada maḳrûnun sözlük ve terim anlamı, yöntemi, türleri, tarihsel süreç içerisinde maḳrûn rivayet olgusuna yapılan atıflar, maḳrûn rivayetin gerekçeleri ve işlevleri, maḳrûnun, iʿtibâr, ʿâḍıd, mütâbaat ve şâhid kavramlarıyla ilişkisi tahlil edilmiştir. Çalışmada ayrıca maḳrûn rivayetin anlaşılması için Buhârî ve Müslim’den örnek sened incelemelerine yer verilmiştir. Araştırma bulgularına göre musannifler râviler arasında maḳrûnluk ilişkisini, atıf vavı ve tahvil ḥası yöntemiyle kurmuşlardır.Keywords : Hadis, Sened, Maḳrûn, Mütâbaat, Şâhid.