- Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi
- Vol: 11 Issue: 4
- Farklı Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Öz-Etkililik Düzeylerinin Karşılaştırılması
Farklı Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Öz-Etkililik Düzeylerinin Karşılaştırılması
Authors : Yasemin Şadiye Ceyhan, Ayla Ünsal
Pages : 263-273
View : 20 | Download : 7
Publication Date : 2018-11-01
Article Type : Other
Abstract :ÖzGiriş: Kronik hastalıklar bireylerin Öz-Etkililik (ÖE) düzeylerini etkilemektedir. Öz-Etkililik ise bireyin hastalığı ile başa çıkabilmesi için kendisine olan inancıdır. Amaç: Araştırma, farklı kronik hastalığı olan bireylerin öz-etkililik düzeylerini karşılaştırmak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Yöntem: Örneklemi; Kronik Kalp Yetmezliği (KKY), Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), Diabetes Mellitus (DM), artrit ve Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY) tanısı alan hastalardan 40’ar olmak üzere toplamda 200 birey oluşturmuştur. Veriler; Hasta Tanıtım Formu ve Kronik Hastalıklarda Öz-Etkililik Ölçeği (KHÖÖ) ile toplanmış ve sayı, yüzde ortanca analizleri ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Bireylerin %59.5’i 45-64 yaş aralığında, %75’i kadın, %71’i 1-10 yıldır tanı almış ve %65.5’inin ek hastalığı mevcuttur. Sözü edilen kronik hastalıklardan kronik obstrüktif akciğer hastalığı başta olmak üzere çalışmadaki beş kronik hastalığa sahip bireylerin hepsinin öz-etkililik algısı düşük bulunmuştur. Bireylerin hastalıkları ile ölçek alt boyutları incelendiğinde; toplamda 10 alt boyutu olan ölçeğin bir, iki ve yedinci alt boyutları hariç diğerleri arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Çalışmada farklı kronik hastalıklardaki bazı değişkenlerin de öz-etkililik algısını etkilediği bulunmuştur. Sonuç: Çalışma sonucunda ölçek alt boyutlarının genelinde kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerin en düşük, artritli bireylerin ise en yüksek öz-etkililik puan ortalamasına sahip olduğu bulunmuştur. Ölçek alt boyutlarından düzenli bir şekilde spor yapma en düşük, doktorla iletişim ise en yüksek puan ortalamasına sahip olan alt boyutlar olmuştur.Keywords : Kronik Hastalık, Öz-Etkililik, Hemşirelik.