- Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
- Cilt: 10 Sayı: 2
- ETRÜSK SANATINDA YERALTI DÜNYASININ YOL GÖSTERİCİLERİ ÖLÜ DEMONLARI
ETRÜSK SANATINDA YERALTI DÜNYASININ YOL GÖSTERİCİLERİ ÖLÜ DEMONLARI
Authors : Işık Albasan
Pages : 386-415
View : 49 | Download : 109
Publication Date : 2023-10-24
Article Type : Research
Abstract :İtalya’nın Etruria Bölgesi’nde yaşamış ve bölgeye isimlerini vermiş olan Etrüskler, çok kültürlü bir toplum ve sanat yapısına sahiptirler. Birçok farklı toplumla etkileşim halinde olan Etrüsklerin, sanat eserlerinde özellikle Hellen sanatının etkileri yadsınamaz. Fakat tüm bu çok katmanlı ve çok kültürlü sanatsal yapı içinde özgünlüklerini korumayı başarmışlar ve etkilendikleri konuları bile sanat eserleriyle somut hale getirirken kendilerine has bir şekilde betimlemişlerdir. Bu bağlamda Etrüsk mezar sanatında yer alan eserlerdeki betimlerde karşımıza çıkan yeraltı dünyası ve ölü demonları iyi birer örnektir. Etrüsk yeraltı krallığı veya diğer ismiyle ölüler dünyası ile ilgili ikonografi, antik Hellen yazarlarından Homeros’un ve Hesiodos’un eserlerindeki ifadelerle ve konuyla ilgili Hellen mitleri çerçevesinde şekillenmiştir. Fakat Etrüskler bu konuyu betimlerken açıkça kendine özgü yeniliklerini ve yaratıcı zekalarını incelikle ortaya koymuşlardır. Böylece Etrüsk sanat eserleri üzerindeki yeraltı dünyasıyla ilgili betimlerde kadın ve erkek ölü demonları ortaya çıkmıştır. İsimlerini eserler üzerindeki yazıtlardan, ikonografilerini ise eserlerdeki betimlerinden bildiğimiz bu demonlar; Vanth, Culsu, Charu ve Tuchulca figürleridir. Bu demonlara ek olarak eserlerde görülen ismi, kimliği belirsiz olan demonlar da bulunmaktadır. Kısacası ölü demonlarının betimlendiği örnekler üzerinden Etrüsklerin Hellen etkili yeraltı dünyasıyla ilgili mitleri kendi tarzlarında ustaca yorumladıkları ve kendilerine has demon figürleriyle ortaya nasıl bir ikonografi çıkardıkları görülmektedir.Keywords : Charu, Vanth, Culsu, Tuchulcha.