- Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 9 Issue: 1
- Bergson’un Felsefi ve Sosyolojik Düşünceleri Ekseninde Samipaşazade Sezai’nin Pandomima ile Heinrich...
Bergson’un Felsefi ve Sosyolojik Düşünceleri Ekseninde Samipaşazade Sezai’nin Pandomima ile Heinrich Böll’ün Der Lacher Adlı Kısa Hikâyelerinde Sosyal Bir Maske Olarak "Gülmek"
Authors : Cansu GÖKSU
Pages : 146-156
Doi:10.30803/adusobed.1110786
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2022-06-29
Article Type : Research
Abstract :Antik Çağ’dan günümüze süregelen zamanda, insanoğlunun varlığı ve davranışları; ontolojik, antropolojik, psikolojik, fizyolojik ve pek çok açıdan çoğulcu inceleme yöntemiyle ele alınan unsurlar olmuştur. Bunlardan biri de diğer insan davranışları arasında azımsanamayacak ölçüde önemli olan gülme eylemidir. Gülmek, adeta insan psikolojisinin en önemli yansıtıcı ayna görevini üstlenmiştir. Kişinin duygu durumu hakkında bize pek çok bilgi verir. Bu bilgilerin ne olduğu; gülmenin arka planında ne gizlendiği veya açığa çıktığı, yüzyıllardır tartışılan sorular arasındadır. İkinci Dünya Savaşı Sonrası Alman Edebiyatı’nın başat yazarlarından Heinrich Böll’ün Der Lacher ile Tanzimat Dönemi Sonrası Türk Edebiyatı’nın ilk kısa hikâyelerini veren Samipaşazade Sezai’nin Pandomima adlı kısa hikâyelerinde gülmek eylemi, Fransız filozof Henri Bergson’un felsefi ve sosyolojik incelemeleri ekseninde karşılaştırmalı olarak çalışılmıştır. Bu çalışmada söz konusu hikâyelerde, bireyin dış dünyasında oluşan tehdit unsurlarına karşı takındığı bir direnç mekanizması olan "gülme”nin maske kisvesi altında yapay boyutu ve somut izleri aranmıştır. Bireyin altına gizlenmek zorunda kaldığı sosyal maskelerin, hayati bir önem arz ettiği, yaşamın tehdit edici unsurlarına karşı oluşturulan bir yaşam mekanizması olduğu yapılan çalışmada edinilen bulgular arasındadır.Keywords : Heinrich Böll, Der Lacher, Samipaşazade Sezai, Pandomima, Gülmek